Depeche Mode 101 is het verslag van een concerttour in 1988/1989 dwars door Amerika. De band van zanger Dave Gahan en toetsenist-songschrijver Martin Gore stond op een keerpunt, maakte een metamorfose door van tieneridoolbandje naar een door critici serieus genomen elektronische band. Het zorgt voor intrigerend beeldmateriaal: bakvissen die de steeds duisterder teksten van Martin Gore meeblèren ‘(…) I think that God’s/Got a sick sense of humour/And when I die/I expect to find Him laughing’ – terwijl zanger Gahan onderwijl Elvis-pasjes doet en de kont schudt.
Regisseur D.A. Pennebaker, die naam maakte met de Dylan-film Don’t Look Back, was een exponent van de zogeheten direct cinema-stroming. Geen script, geen voice-overs, geen uitleg: leg vast en film als een fly on the wall (een vlieg overigens die in 101 weleens de verkeerde kant op keek, dingen miste: Gahans drugsgebruik bijvoorbeeld).
101 is vooral bijzonder vanwege de rol die fans erin spelen. Een groepje van acht meereizende tieners (uitverkoren tijdens een ‘be-in-a-Depeche Mode-movie-danswedstrijd’) hebben in de film een even grote rol als de band zelf. Twee weken lang reizen ze met de band mee dwars door Amerika, in een eigen bus, en Pennebaker legde ook dat allemaal vast, filmde continu, in die bus, in hun hotelkamers, terwijl de jongeren elkaar voorzichtig leren kennen, dronken worden, de Mode-songs zingen, zich aankleden, zich opmaken. Met 101 zien we de geboorte van reality-tv, menen sommigen.
MTV’s succesprogramma The Real World, dat in dat verband ook wel wordt genoemd, zou pas drie jaar later, in 1992 worden uitgezonden, en ook het Nederlandse programma Nummer 28, waarin zeven studenten die voor het eerst samen op kamers gingen werden gevolgd, waarvan bedenker Erik Latour beweerde dat The Real World ervan was afgekeken, kwam pas ná 101 op de buis, in 1991.
Succes heeft vele vaders, en er zijn stemmen die beweren dat het allemaal nog eerder begon, bij de Amerikaanse documentaire An American Family, in 1973, maar toch, voor de Depeche Mode-fans een ongemakkelijke gedachte wellicht, in de geschiedenis zijn hun idolen voor altijd verbonden met de wereld van Big Brother en Keeping Up with the Kardashians.