24 uur eenzaamheid

De Poolse Daria heeft het gevoel dat het in Nederland altijd regent. Als ze om ’s avonds om tien uur naar de fabriek fietst om pakketjes te verwerken, als ze de volgende ochtend om acht uur weer naar huis fiets, of als ze in haar eentje op haar kamer een bord eten wegwerkt, het is allemaal even troosteloos.

In Nederland wonen en werken zo’n achthonderdduizend arbeidsmigranten. De afgelopen vijftien jaar verviervoudigde dat aantal, en de verwachting is dat het er steeds meer zullen worden. In de korte documentaire Dla Deborki (Voor Deborah, NL/2022) zoomt regisseur Sophie Kalker in op één van hen: de Poolse Daria. Dat inkijkje in haar leven is vervreemdend. Daria helpt om onze 24 uurseconomie in stand te houden, terwijl zij zelf geen onderdeel uitmaakt van de Nederlandse samenleving. Ze woont samen met andere Poolse arbeidsmigranten op een speciaal voor hen gebouwd caravanpark. ‘Ze voelt zich vergeten, net als heel veel arbeiders,’ vertelt regisseur Sophie Kalker. ‘Wij en zij zijn onderdeel van hetzelfde systeem, maar we zien elkaar nooit.’

Kalker vond het belangrijk dat de kijker zich kan identificeren met haar hoofdpersoon. ‘Je hoort ook verhalen van mensen die in lekkende kelders wonen of van bevallingen in het bos. Dat is vreselijk, maar ik wilde juist niet zo’n extreem verhaal. Zodat je als kijker denkt: dit kan mij ook overkomen als ik naar een ander land ga om te werken.’

Daria heeft nauwelijks sociale contacten. Er zijn wel een paar Polen die ze soms spreekt, maar dat zijn geen mensen met wie ze een echte klik voelt. ‘En de omgeving waar ze werkt, is totaal gerobotiseerd,’ vertelt Kalker. ‘We mochten daar helaas niet filmen, maar het is heel futuristisch: ze loopt de hele dag achter een robot met enorme armen aan en moet 140 pakketjes per uur verwerken. Praten met collega’s kan nauwelijks en dat willen de bazen ook niet. Ze is enorm eenzaam.’ En die eenzaamheid, vermoedt Kalker, zullen veel kijkers wel herkennen. ‘Aan de andere kant van de 24 uurseconomie, bij de mensen die al die pakketjes bestellen, is denk ik ook veel eenzaamheid.’

Door een stukje uit het leven van Daria te laten zien, hoopt de regisseur dat kijkers iets beter nadenken over hun aankopen. ‘Moeten we wel willen dat iemand drie pakketjes per uur moet klaarmaken omdat wij steeds maar meer willen? Ik ben niet tegen online kopen, zo werkt het systeem nu eenmaal. Maar we kunnen dat wel iets bewuster doen. Ook Daria gaat naar de Primark wanneer haar dochter op bezoek komt, zij is onderdeel van diezelfde machine.’