VPRO Gids 6

11 februari t/m 17 februari
Pagina 58 - ‘Rampenplanning’

Rampenplanning

Hugo Hoes ,

Door klimaatverandering is natuurrampenkansberekening een lucratieve bedrijfstak geworden.

Het zal wel een vooroordeel zijn, maar bij een succesvolle Amerikaanse CEO van een hedgefonds gaat de gedachte al snel uit naar een rijkaard in een enorm landhuis, met dure rashondjes en een lidmaatschap van een exclusieve golfclub waar de zondagen worden doorgebracht. Dat clichébeeld is niet correct, althans niet helemaal. Want investeerder John Seo, hoofdpersoon in de vijfde aflevering van Planet Finance, hoeft zijn oprijlaan helemaal niet af om te kunnen golfen. Dat kan hij gewoon op een parcours in eigen tuin. Seo komt als redder in nood na de onheilspellende inleiding van aflevering ‘Ramp te koop’, die begint met sombere muziek onder beelden van een bos na de brand. Een voice-over maakt de dreiging nog groter door te spreken van een stroom kapitaal ter grootte van tien tot twintig biljoen dollar die nergens heen kan. Oei, dat zijn bedragen net twaalf nullen. Dat geld brandt in digitale broekzakken op de Maagdeneilanden, Fiji en Samoa en moet ergens heen. Je zou dat natuurlijk kunnen verdelen onder alle mensen op aarde, iedereen krijgt dan ongeveer tweeduizend dollar. Maar dat levert behalve een hoop administratieve rompslomp niets op.

Gelukkig zijn er mensen als Seo. Hij doet in catbonds (catastrophe bonds), en dat gaat om heel veel geld. Lang verhaal kort: een bond is een obligatie, een obligatie is een lening, en een catbond is een rampenobligatie. Daarmee kan men zich verzekeren tegen natuurrampen of andere catastrofes. Geld wordt uitgeleend tegen een hoge rente en degene die leent betaalt keurig terug, tenzij zich een ramp voordoet. Dan ben je het kwijt. Lucratief maar riskant. De stad New York bijvoorbeeld gebruikt het om zich te beschermen tegen waterschade zoals die door orkaan Sandy werd veroorzaakt. Inmiddels weet iedereen dat door klimaatverandering de kans op natuurrampen is toegenomen.

Extreme overstromingen en bosbranden classificeren met ‘komt slechts een keer per honderd jaar voor’ slaat nergens meer op en was sowieso al niet exact, want daarmee zou de kans op rampen die nog niet eerder zijn gebeurd nul zijn. Zolang zich geen catastrofe voordoet, is er niets aan de hand. Maar treedt de Hudson wel buiten haar oevers en loopt Manhattan onder, dan wordt het spannend. Want vanaf hoeveel centimeter water is er sprake van een overstroming? En hoe en waar wordt dat gemeten, en door wie? Dat is het gebruikelijk gekissebis over polisvoorwaarden, hier triggers genoemd, alleen zijn de bedragen te hoog voor normale verzekeraars. Vervalt een catbond omdat de lening wordt gebruikt om schade te vergoeden, dan kan de investeerder fluiten naar zijn geld. Tenzij die catbond toevallig net op tijd wordt doorverkocht. Hopelijk vertelt Seo ook wat over die tweedehands catbondmarkt.