‘Ik vergelijk het kinderlichaam altijd met een bonsaiboompje: het groeit de kant op die je 'm opstuurt,’ waarschuwde fysiotherapeut Marlous de Haan al in 2018 in RTL Nieuws. Onderuitgezakt, met een bolle rug, naar beneden kijkend, met de kin op de borst, de ogen opengesperd, de oren voorzien van luid tetterende airpods, en altijd met die verdraaide tablet, smartphone of spelcomputer in de knuistjes: wie goed observeert, kan al uittekenen tot welke vorm het kind van 2023 in de toekomst zal uitgroeien. De Haan: ‘De generatie die na 1995 is geboren en dus is opgegroeid met de smartphone, heeft te maken met vergroeiingen die helemaal niet bij kinderen horen.’ Dan noemt de somber gestelde fysiotherapeut een lange lijst van lichamelijke afwijkingen: van bochels tot versleten appduimen en van stijve iPad-armen tot bijziendheid en gehoorschade. ‘Oudemensenklachten dus.’
Alsof het gebukt gaan onder een niet-aangeboren bochel niet al genoeg leed met zich meebrengt, doen de perfecte plaatjes op sociale media ook nog eens een duit in het zakje. Het eerste seizoen van jeugdserie De dikke data show stond stil bij hoe foto- en videofilters steeds meer bepalen wat jongeren mooi vinden. Cultuursocioloog Siri Beerends legde daarin uit hoe die filter-apps inzetten op een specifiek schoonheidsideaal: een egalere huid, een klein neusje, vollere lippen en grote, ronde ogen. Beerends: ‘Dat maakt het extra aantrekkelijk om die app overal te gaan gebruiken. Anytime, everywhere.’
Voor sommige mensen is dat nog niet genoeg. Steeds meer mensen gaan met hun gefilterde selfie naar de plastische chirurg. Zo geeft één op de tien artsen de filtermogelijkheden op sociale media zoals Instagram op als belangrijke inspiratiebron voor een cosmetische behandeling, bleek onlangs uit onderzoek van de Nederlandse Vereniging Cosmetische Geneeskunde. Maar ook het uiterlijk van beroemdheden is een reden om een behandeling te willen laten doen. Bijna tweederde van de artsen geeft aan dat hun veelal jonge cliënten vaak of soms verwijzen naar beroemdheden als inspiratiebron. En daar spelen de klinieken ook op in: ruim een kwart van de ondervraagde artsen werkt samen met influencers om reclame te maken.
In het vierde seizoen van De dikke data show borduurt presentator Quinty Misiedjan voort op de vraag welke invloed smartphonegebruik heeft op het lichaam: tot welke vorm is dat uitgegroeid in het jaar 3000?