VPRO Gids 42

21 oktober t/m 27 oktober
Pagina 50 - ‘Vrouwelijk leed’

Vrouwelijk leed

Katja de Bruin ,

In de zevendelige serie Dokter Ruben bekijkt Ruben Terlou de wereld met een doktersblik. In de tweede aflevering bezoekt hij de Congolese gynaecoloog en Nobelprijswinnaar Denis Mukwege. 

Denis Mukwege heeft voor zijn werk elke denkbare onderscheiding ontvangen, met als hoogtepunt de Nobelprijs voor de Vrede. Die kreeg hij in 2018 voor zijn werk als gynaecoloog in de Democratische Republiek Congo. Daar behandelt hij al twintig jaar vrouwen die het slachtoffer zijn van seksueel geweld. Tienduizenden vrouwen opereerde hij in het Panzi Ziekenhuis in Bukavu. Een bevlogen dokter die door velen op handen wordt gedragen.

Toch stemt de tweede aflevering van Dokter Ruben allesbehalve vrolijk. Daarin is Ruben Terlou te gast bij de kliniek van Mukwege, waar hij met eigen ogen ziet hoe diep de praktijk van seksueel geweld zit ingebakken in de Congolese samenleving. Vrouwen worden verstoten door hun man, die niet zelden heeft moeten toekijken hoe zij verkracht werden. De kinderen die er het gevolg van zijn, zijn door niemand gewenst. Het is een uitzichtloze spiraal van ellende, met de kliniek van Mukwege als veilige haven, waar vrouwen begripvol worden opgevangen.

Terlou gaat mee met een team van het ziekenhuis om slachtoffers over te halen zich in Bukavu te laten behandelen. Ook praat hij met een aantal medewerkers van de kliniek. Dat leidt tot onverwachte, pijnlijke ontboezemingen, die ook hem behoorlijk van zijn stuk brengen.

Absoluut dieptepunt is het gesprek met een aantal mannen die geen enkele empathie tonen voor het leed dat hun vrouwen is aangedaan. Het is indrukwekkende maar ook deprimerende televisie, die goed laat zien wat de gevolgen zijn van deze uitzichtloze burgeroorlog die alle sociale structuren kapot heeft gemaakt. De positie van vrouwen in dit land is door de bestuurlijke wanorde en het totale gebrek aan controle alleen nog maar slechter geworden.

Ruben Terlou noemde dit de aflevering waarop hij het meest trots is. Wie kijkt, begrijpt waarom.