Martin Kaaij ,
Zijn ‘Derde orkestsuite’ is vintage Bach. Goede muziek, maar de ‘Air’ steekt daar nog bovenuit.
Een mens kan zijn leven lang muziek van beroemde componisten blijven ontdekken. Alleen al de symfonieën van Haydn en cantates van Bach duren bij elkaar zo’n negentig uur. En Rossini componeerde negenendertig opera’s, Vivaldi zo'n vijfhonderd concerten. Ga er maar aan staan.
Het is niet altijd gemakkelijk om de stukken van productieve componisten uit elkaar te houden. Soms lijkt iets nieuw, maar is het oud. En soms klinkt het bekend, maar is het nog nooit gehoord. Het komt doordat ze als broertjes en zusjes op elkaar lijken. Zulke familietrekjes maken muziek van Bach herkenbaar als muziek van Bach.
Een vaag gevoel van herkenning kan betekenen dat je een stuk half vergeten bent, maar ook dat je in een grijs verleden iets vergelijkbaars hebt gehoord. Zulke twijfel sloeg toe tijdens het luisteren naar de Derde orkestsuite van Bach die vanavond op NPO Klassiek klinkt. De zes delen zitten vol met achter elkaar aan hollende liedjes, korte motieven en obstinate ritmes die her en der in het orkest om aandacht vragen. De muziek kwam vertrouwd voor, maar misschien lijken de motiefjes alleen maar op andere stukken van Bach. In een gulle bui zou je het vintage Bach noemen. En een mopperaar zou kunnen denken dat hij een beetje op zijn routine heeft geleund.
Toch sprong de ‘Air’ eruit als een hyacint in een grasveldje. Dit wonderbaarlijk mooie liedje kon bovendien moeiteloos worden meegefloten. Het moest dus vaker gehoord zijn, maar dat zegt niks over de rest van de Derde orkestsuite. Misschien heeft de ‘Air’ zich via film-, pop- of liftmuziek in het geheugen genesteld. In ieder geval is het contrast met de andere delen enorm. Het is alsof Bach een aanschouwelijke les geeft over het verschil tussen doorsnee goede muziek en een tophit. U herkent vanzelf wanneer de hyacint z’n kop opsteekt.
