Tuffend over een lege Autobahn verzon de bestuurster een muzikaal tijdverdrijf. Een passagier noemde de titel van een beroemd lied, de anderen moesten de eerste regel zingen. Doorzingen mocht ook. Grote wagenpret, want de inzittenden zongen graag. Vlot schalden 'Michelle' en 'Bij ons staat op de keukendeur' door de Duitse heuvels. Maar bij sommige liedjes – ‘Ons dorp’, ‘Lili Marleen’, ‘Sympathy for the Devil’ – haperde het collectieve geheugen. Deze liedjes hebben gemeen dat hun titel niet prominent aan het begin van het refrein of eerste couplet klinkt. Kennelijk ontbreekt dan een belangrijk houvast om het wijsje te vinden.
Geprobeerd werd om met een vage herinnering en vrij geneurie de juiste wijs vanzelf te laten opborrelen, zoals je ook wel een verdwenen naam terugvindt door te voelen dat die drie lettergrepen heeft en er veel e's in zitten. Maar het hielp geen snars. De improvisatie ging een eigen leven leiden en blokkeerde het geheugen.
Zoiets kan ook bij Minimax – Repertorium für Militärmusik van Paul Hindemith gebeuren. In dit zesdelige strijkkwartet uit 1923 parodieert Hindemith allerlei populaire muziek uit die tijd. Bekende marsen, Beethoven, Von Suppé en Wagner komen langs. Drie walsen van eigen hand zouden zo door Rieu op het repertoire kunnen worden genomen. Plezier verzekerd.
Met licht vermomde titels zette Hindemith zijn tijdgenoten op het spoor van het origineel. 'Die beiden kleinen Finken' van Henri Kling en 'Alte Kameraden' van Karl Teikes worden bij hem 'Die beiden lustigen Mistfinken' en 'Alte Karbonaden'. Gesneden koek voor onze voorouders, maar hoe vergaat het de luisteraar die de modellen voor Minimax niet kent?
We beluisterden bij enkele delen de originele muziek vooraf. Die ligt zo lekker in het gehoor dat het onduidelijk was of we ze wel of niet al eens eerder gehoord hadden. Het eerste deel bijvoorbeeld is gebaseerd op de Hohenfriedberger Marsch. Het is trotse marsmuziek, met een opgewekte melodie, markant ritme en stevige paukenslagen. Hindemith maakte er de Armeemarsch 606 (Der Hohenfürstenberger) van en ook nu zwelt de borst als vanzelf op. Maar Hindemiths wijsjes zijn zo dominant dat het al snel onmogelijk wordt om je te herinneren hoe het origineel ook al weer klonk. De parodie veegt het origineel pardoes uit het geheugen. Misschien zou het wel werken als de Hohenfriedberger Marsch gedurende lange tijd veelvuldig wordt beluisterd. Dat doe je niet voor je plezier.
Na drie delen werd het experiment opgegeven en toen bleek Minimax prima op zichzelf te kunnen staan. Het is vrolijke muziek met aanstekelijke liedjes die soms gruwelijk uit de bocht vliegen. Ideaal voor in de file. Raampjes open, Minimax aan, brullen maar.