VPRO Gids 30

29 juli t/m 11 augustus
Pagina 32 - ‘Samba aan de Maas’

Samba aan de Maas

Merav Pront ,

Het carnavalsfeest kwam vanaf de Antillen terug naar Nederland, en nestelde zich uiteindelijk in Rotterdam. 

Over het ontstaan van carnaval gaan verschillende verhalen de ronde. Zo zou het volksfeest zijn oorsprong vinden in Italië, waar eeuwen geleden al wilde gemaskerde bals werden georganiseerd om de lente mee in te luiden. De uitbundige verkleedkleren en maskers zouden de boze wintergeesten moeten verjagen. Een andere verklaring luidt dat het feest het einde van de katholieke vastentijd markeerde: het woord carnaval zou een samentrekking zijn van het Italiaanse carne en vale, dat ‘weggenomen vlees’ betekent. Verder zou het woord kunnen verwijzen naar de carrus navalis, een narrenschip op wielen. Ooit reed Dionysos, de Griekse god van de wijn, het theater en de muziek, al de stad Hellas in bij de aanvang van een driedaags feest in zijn naam.

Hoe het ook zij, ergens in de negentiende eeuw zou het Europese carnaval via katholieke missionarissen ook de Antillen bereiken. Op Curaçao eerst als een feestje voor de elite, vanaf de jaren vijftig als wijdverbreid volksfeest. Op Aruba ontstond het juist vanuit de arbeidersklasse in de olie-industrie op Trinidad.

In de tweede helft van de vorige eeuw namen Antilliaanse migranten deze carnavalstradities op hun beurt weer mee naar Nederland. Maar het zomerse karakter van het feest kwam hier in de koude wintermaanden maar moeilijk tot zijn recht. Zo werd het Antilliaanse carnaval in 1982 voor het eerst in de zomer gevierd. Eerst twee keer in Utrecht, maar vanaf 1984 steevast in Rotterdam.

Sindsdien biedt het Rotterdamse Zomercarnaval jaarlijks een podium aan de culturele diversiteit van de Antilliaans-Nederlandse gemeenschap. Dit jaar is de straatparade op 29 juli. Ruim 2500 dansers, 25 carnavalsgroepen, 25 muziekgroepen en dj’s zullen zich in een kleurrijke stoet van de Blaak naar de Coolsingel bewegen.

Mocht een tripje naar het zonnige Rotterdam er dit jaar niet in zitten, dan volgt u het Zomercarnaval gewoon vanaf de bank met de live-registratie van de nos vanaf het Raadhuisplein. Presentator Malou Petter praat met gasten en kostuumontwerper Saïna Lucio zal de mooiste beelden van commentaar voorzien. Ook zijn er reportages over het publiek langs de route, over de voorbereidingen én over de uitverkiezing van de allereerste carnavalskoningin in 1983.