VPRO Gids 23

10 juni t/m 16 juni
Pagina 75 - ‘Open over medische fouten’

Open over medische fouten

Inge ter Schure ,

In Over leven praat Coen Verbraak met hartchirurg Shirin Bemelmans-Lalezari over een medische fout die haar kijk op het vak veranderde.

‘Mijn hart ligt in uw handen,’ krijgt hartchirurg Shirin Bemelmans-Lalezari met enige regelmaat te horen van haar patiënten. En niet alleen hun hart, maar ook hun leven. Eén moment van onoplettendheid of twijfel kan haar patiënt het leven kosten. Van die enorme verantwoordelijkheid is Bemelmans-Lalezari zich terdege bewust: ‘Perfectionisme is een belangrijke eigenschap in ons vak.’

In de operatiekamer heeft ze haar geheel eigen ritueel om haar patiënten gerust te stellen. Want het is niet niks om voor een hartoperatie alle controle over je leven uit handen te geven, weet Bemelmans-Lalezari. Daarom draait ze vlak voor de narcose muziek die haar patiënt mocht uitzoeken. ‘Op zo’n moment is dat het enige wat nog van hen is, iets herkenbaars. Bovendien: hoe rustiger iemand in slaap valt, des te rustiger wordt diegene wakker uit de narcose.’ Allerlei nummers kwamen al voorbij in de operatiekamer: van een Ajaxlied tot klassiek, van Frans Bauer tot metal. De nummers verzamelt de hartchirurg in een speciale playlist. ‘Wie mij op Spotify weet te vinden, kan die lijst luisteren.’

In 2009, wanneer Shirin Bemelmans-Lalezari net is afgestudeerd, maakt ze een medische fout waardoor haar patiënt overlijdt. Een fout die makkelijk te voorkomen was, want de ingreep is niet al te gecompliceerd. Met collega’s bespreekt de hartchirurg uitgebreid hoe dit kon gebeuren en wat er in de toekomst moet veranderen. Maar ruimte voor een gesprek over haar emoties is er nauwelijks. Terwijl ze daar, zeker als beginnende arts, wel behoefte aan had gehad. Want haar schuldgevoel en zelfverwijt zijn enorm. De naam van de overleden patiënt zal ze haar leven lang niet meer vergeten.

Bemelmans-Lalezari maakt zich daarom nu hard voor meer kwetsbaarheid en openheid over medische fouten. Artsen zijn geen machines, of goden, maar hebben ook gevoelens en zwakke punten. Om hulp vragen, stelt Bemelmans-Lalezari, is geen teken van zwakte maar van kracht. Bovendien is ook de patiënt gebaat bij een eerlijk verhaal. Daarom vertelt ze vanavond bij Coen Verbraak openlijk over de fout die ze maakte en hoe ze daardoor veranderde.