In de jaren na de afschaffing van de slavernij kwamen 34.000 contractarbeiders van India naar Suriname om op de plantages te werken. Toen hun verplichte vijfjarige contract afliep, besloten de meesten om te blijven. Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 trok een aanzienlijk deel naar Nederland: zo ook de ouders van presentator Narsingh Balwantsingh. In het drieluik De reis van de Indiërs uit 2021 bezocht hij het geboortedorp van zijn betovergrootvader in India en ook zijn familie in Suriname. In een nieuw drieluik – De reis van de Indiërs: Brieven aan de achterblijvers – diept hij de connectie India-Suriname-Nederland verder uit door in te gaan op de communicatie tussen de verschillende landen. Daarover is onlangs veel meer bekend geworden dankzij de ontdekking van de ‘Calcutta-brieven’: een groot archief van correspondentie tussen contractarbeiders in Suriname en hun familie in India.
‘Een geweldige bron,’ zegt Balwantsingh. ‘Voorheen waren er alleen namen bekend, maar nu weten we ook wat er in deze mensen omging. Van mijn eigen familie zijn geen brieven gevonden, maar hun ervaringen zijn natuurlijk heel goed vergelijkbaar met wat we in de Calcutta-brieven kunnen lezen. Het is heel bijzonder om deze tastbare geschiedenis in je handen te kunnen houden.’
In de brieven werd veel over geld gesproken dat verstuurd werd om familie te onderhouden. Maar ook over de barre omstandigheden tijdens de lange reis en bij het werk. ‘Veel mensen schreven dat ze er spijt van hadden dat ze naar Suriname waren gekomen. Familie in India liet bijvoorbeeld weten dat er familieleden ziek waren geworden en vroeg of ze snel terug konden komen. Maar de post deed er soms zes maanden of langer over en de vraag is of de geadresseerden de brieven ooit hebben gelezen.’
Hindostanen die na de onafhankelijkheid naar Nederland vertrokken hielden weer op een andere manier contact met hun familie die in Suriname achterbleef: met cassettebandjes. ‘Dan sprak de familie in Nederland bijvoorbeeld kant A in, werd het bandje meegegeven met iemand die naar Suriname ging en sprak de familie daar kant B in. Dankzij bandjes die bewaard zijn gebleven kunnen we nu uit de eerste hand horen hoe hun leven er begin jaren tachtig uitzag.’
Tegenwoordig reizen er nog steeds arbeidsmigranten van India naar Suriname. Zij houden eveneens contact met het thuisfront, maar dan op de modernste manieren. ‘Ze appen en videobellen met hun familie. Ook hen hebben we gefilmd.’