Tijdens de promotie van zijn tv-programma Down the Road vertelde zanger en presentator Gordon vorig jaar in Op1: ‘Hadden we allemaal maar een beetje Down, dan zag de wereld er een stuk beter uit.’ Hij refereerde daarmee aan ‘de oprechtheid, eerlijkheid, puurheid’ van mensen met Down. Zijn opmerking schoot in het verkeerde keelgat bij communicatiecoach Lars Duursma, die een broer met Down heeft. ‘Op tv zijn ze allemaal slim, kunnen ze goed praten, functioneren ze zelfstandig. Dat geldt voor de meesten niet,’ liet Duursma op sociale media weten.
Medialogica-regisseur Myrthe Buitenhuis las het bericht van Duursma en raakte meteen geïntrigeerd. Buitenhuis: ‘Duursma zegt dat programma’s als Down the Road misleidend zijn omdat ze een verkeerd beeld schetsen van mensen met Down. Dat zette me aan het denken: wat zouden de consequenties daarvan zijn? Niet iedereen kent iemand met Down, en als het klopt dat we met z’n allen een eenzijdig beeld hebben, dan zou dat op veel vlakken kunnen doorwerken.’
De aflevering ‘Down in beeld’ van Argos Medialogica laat zien dat de mensen met Down die in vrolijke tv-programma’s voorbijkomen inderdaad maar tot een kleine groep behoren. De meesten, zoals de broer van Duursma, zijn (zwaar) fysiek of cognitief gehandicapt, en een deel kan niet of nauwelijks zelfstandig functioneren. Buitenhuis ontdekte ook dat die positieve beeldvorming niet alleen door tv-programma’s wordt bepaald: ook christelijke partijen en de antiabortusbeweging hebben hier belang bij. Buitenhuis laat onder meer een voorlichtingsfilmpje van een belangenorganisatie zien over mensen met Down, dat je niet bepaald neutraal kan noemen, omdat het mede gefinancierd is door partijen met een antiabortus-standpunt. Buitenhuis: ‘Je ziet dus dat er allerlei voorlichtingsmateriaal wordt gemaakt waarin vooral de positieve kanten worden benadrukt. Een beetje in de hoop dat als mensen dat beeld van Down hebben, ze niet kiezen voor een abortus.’
Dat kan weer invloed hebben op zwangere vrouwen, die vaak door die tv-programma’s toch al beperkte informatie binnenkrijgen, vertellen onder anderen een arts en een verloskundige. Zwangere vrouwen kunnen door een NIPT-test laten onderzoeken of hun ongeboren kind het syndroom van Down heeft. Buitenhuis interviewt ook een vrouw die na een test ontdekt dat haar foetus Down heeft, waardoor ze voor een moeilijke keuze komt te staan. Buitenhuis: ‘Acceptatie van mensen met Down in onze samenleving is natuurlijk belangrijk. Wat wij in deze aflevering vooral willen laten zien, is dat er belangen zijn die een abortusvrije samenleving nastreven warbij het beeld van mensen met Down als realistisch wordt neergezet.’