In 2020 maakte Omroep Brabant een reportage over Het Huis van de Toekomst, het uit glas en staal opgetrokken kindje van de inmiddels overleden futuroloog, sterrenkundige en tv-presentator Chriet Titulaer (1943-2017). Het huis, gelegen aan de A59 bij Rosmalen, werd in 1989 geopend en sloot zeven jaar later de deuren, nadat het 3,5 miljoen bezoekers had getrokken. Enkele jaren later kreeg het huis van de onbegrensde mogelijkheden zijn nieuwe bestemming als vergadercentrum. Later vestigde er zich het Safety Experience Center, een bedrijf dat slipcursussen en rijvaardigheidstrainingen verzorgt.
In het betreffende filmpje geeft een vlotte salesmanager een huistoer. Het pand dat liet zien hoe nieuwe technologieën het leven van de mens zouden gaan veraangenamen, blijkt nauwelijks iets te hebben overgehouden van zijn oorspronkelijke slimmigheden. Ooit, in een aflevering van TROS Wondere Wereld, demonstreerde een platinablonde vrouw met door badschuim bedekte borsten hoe je met de woorden ‘dak open’ de panelen van het glazen dak boven de ronde badkamer als een bloem kon doen openslaan. Nu kan de vlotte salesmanager roepen wat hij wil: het dak blijft gesloten. De badkamer heeft hij daarom maar omgedoopt tot opslagruimte.
Desondanks zijn tal van de door Titulaer bedachte snufjes ingeburgerd, soms in gewijzigde vorm: videobellen, het op afstand bedienen van verwarming en verlichting, het strategisch opvangen van regenwater, zonnepanelen en het scheiden van afval. Opmerkelijk, want eind jaren tachtig overheerste er een gevoel van ongemak over techniek. Zo waren er zorgen over de gevolgen van economische groei voor het milieu. Er was een energiecrisis en er woedde een debat over kernenergie. Maar Titulaer wist met zijn zangerige Limburgse tongval en guitige, snorloze baard de massa gerust te stellen: het Huis stond symbool voor een toekomst die mooi was, en ons onmetelijk meer vrije tijd zou brengen.
Vanavond staat Andere tijden stil bij hoopgevende toekomstdenkers van weleer. De tweeling Rudolf (1929-2020) en Robbert Das (1929), bijvoorbeeld, maakte futuristische tekeningen van hoe zij meenden dat wij in de toekomst zouden leven, wonen en reizen. Zij gingen dreigende overstromingen als gevolg van klimaatverandering te lijf met vrolijke schetsen van drijvende wegen, terrasheuvelwoningen en waterpleisterplaatsen. Ook kunstenaar Constant Nieuwenhuijs (1920-2005) had een positieve en heldere blik op de toekomst. Inspiratiebron voor zijn ideale maatschappij was de blik van kleine kinderen – iets wat Tonke Dragt vervolgens weer motiveerde bij het schrijven van haar kinderboeken. Rode draad van de aflevering is de terugkeer van dochter Karen Titulaer naar het Huis van de Toekomst.
Het beeld dat deze special van Andere tijden schetst voelt anno 2023 jaloersmakend optimistisch en zelfverzekerd aan. Zorgen over het klimaat zijn alleen maar toegenomen, terwijl een nieuwe Titulaer, die op zalvende toon onze toekomst veiligstelt door de laatste wetenschappelijke inzichten te populariseren, nog niet is opgestaan.
‘Wat gaat er eigenlijk met het Huis van de Toekomst gebeuren nu het Safety Experience Center vertrekt? #dtv’, informeerde iemand onlangs op Twitter, het ooit zo veelbelovende platform dat momenteel uit de bocht lijkt te vliegen. Het berichtje leverde twee likes op, maar geen antwoord.