VPRO Gids 14

8 april t/m 14 april
Pagina 74 - ‘Musk almighty’

Musk almighty

Maarten van Bracht ,

Uitvinder, visionair, miljardair – Elon Musk is een machtig man. Om bang van te worden?

Zijn naam klinkt als die van een romanpersonage of modemerk, maar u weet wel beter. Toch maar even introduceren. Elon Musk (51) is een behoorlijk geslaagde ondernemer. Oprichter, baas en productiearchitect van Tesla, producent van elektrische auto’s. Idem van SpaceX, ruimtevaartbedrijf dat raketten produceert voor hergebruik. Oprichter van internetbedrijf Zip2 en online betaaldienst PayPal. En sinds vorig jaar de gelukkige eigenaar van Twitter, het sociale netwerk voor al uw uitgestuurde boodschappen binnen 280 tekens. Naast miljardair – naar verluidt tot de overname van Twitter zelfs de rijkste op aarde – is Musk dus ook uitvinder en visionair, die met zijn zegenrijke werk de mensheid een betere wereld en een bereikbaar heelal voorspiegelt. De ARD Story-film Elon Musk laat met ‘Superheld oder Scharlatan?’ de keuze aan de kijker. Inderdaad lopen over geen andere persoon de meningen zo uiteen als over de extravagant Elon Musk. Met een enkele tweet immers kan de man aandelenbeurzen bespelen (ook zeer tot zijn nadeel) en zijn onvoorspelbare publieke optredens leiden tot zowel dol enthousiasme bij aanhangers als hoofdschudden en vrees bij experts. Zijn exorbitante rijkdom en enorme invloed op economie en communicatie wereldwijd heeft tot een scheiding der geesten geleid: bejubeld als tech-titaan die de sleutel in handen heeft van een duurzame toekomst voor onze planeet, of verguisd als megalomane, onberekenbare en onverantwoordelijke narcist met veel te veel macht. Wat is hij bijvoorbeeld van plan met zijn aankoop Twitter, het platform waarop en waarmee ook eenvoudig leugens worden verspreid? Hiermee kan grote politieke invloed worden uitgeoefend, zoals bleek bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen en aansluitend de bestorming van het Capitool door Trump-aanhangers. Musk zal het sociale medium beslist niet alleen als verdienmodel beschouwen – al scheelt het ontslag van de helft van het personeel natuurlijk wel in de kosten. En hoe zit bijvoorbeeld met Starlink, het satellietnetwerk van SpaceX, dat wereldwijd toegang biedt tot internet en nu van groot belang blijkt bij de oorlog in Oekraïne? Voor de inzet ervan verlangde Musk aanvankelijk geld van de Amerikaanse regering. Met Starlink wil de baas van SpaceX namelijk ook geld verdienen voor de ontwikkeling van marsraket Starship en andere ruimtemissies. Terwijl de ervaring toch leert dat ernstig mag worden getwijfeld aan lieden die het, uiteraard ook tot heil der mensheid, in de ruimte zoeken in plaats van zich uitsluitend te bekommeren om het voortbestaan van menselijk leven op aarde.