VPRO Gids 14

8 april t/m 14 april
Pagina 58 - ‘Smoorverliefd’

Smoorverliefd

Mark van de Voort ,

Met Roméo et Juliette schreef Charles Gounod zijn laatste meesterwerk: een opera als één groot liefdesduet.

De liefde brengt het beste in mensen naar boven, zeker als die nog onvoorwaardelijk is. Prille amoureuze avances en ontluikende liefdeslevens inspireren hele hordes aan kunstenaars. Welbeschouwd kan muziek die onbesuisde hartstocht het beste vangen. Singer-songwriters en klassieke toondichters verdienen een dikke boterham aan de perikelen van al die jonge hartendieven. Operacomponisten bewaren doorgaans hun mooiste muzieknoten voor de innigste liefdesduetten. Matchmaker Puccini smeedde onafgebroken liefdesbondjes tussen Mimi-Rodolfo, Tosca-Mario en Butterfly-Pinkerton, terwijl Wagner operageschiedenis schreef met Tristan en Isolde. Ook de hedendaagse operacomponist laat zich niet onbetuigd. Denk alleen maar aan de mystieke liefdesaria tussen farao Achnaton en Nefertiti in Philip Glass’ opera Akhnaten.

Het meest iconische liefdesverhaal is zonder twijfel Romeo en Julia. Als geen ander beschreef William Shakespeare een verboden, maar door en door pure liefde. Twee jonge mensen uit Verona kiezen onvoorwaardelijk voor elkaar, ook al zitten hun wederzijdse families – de Capulets en Montagues – elkaar voortdurend in de haren. Uiteindelijk kan zelfs de dood hun eeuwige liefde niet tegenhouden.

Koren op de molen van menig operacomponist, zou je zo denken. Toch is er maar één opera rondom dit liefdespaar die repertoire heeft gehouden. Dat is niet de minder bekende, lyrische opera I Capuleti e i Montecchi van belcantospecialist Vincenzo Bellini. Ook eerdere operabewerkingen van Nicola Vaccai (Giulietta e Romeo) en Georg Benda (Romeo und Julie) hebben de tand des tijds niet heelhuids overleefd. Het is de Fransman Charles Gounod die er met de hoofdprijs vandoor gaat. In zijn Roméo et Juliette uit 1867 houdt Gounod zich allerminst in. De muzikale meesterversierder pakt uit met maar liefst vier liefdesduetten. Eén van zijn geliefdste aria’s is het zoetgevooisde ‘Nuit d’hyménée’ wanneer Romeo en Julia hun liefde bezegelen bij maneschijn. Nog bekender is Julia’s montere walsje ‘Je veux vivre’ dat is uitgegroeid tot een showstopper voor topsopranen.

De première van Roméo et Juliette in het Parijse Théâtre Lyrique was een eclatant succes. Een hele opluchting voor Gounod want na zijn prijsnummer Faust uit 1859 kreeg hij nog maar moeizaam de handen op elkaar bij zijn operafans. Ook deze keer nam hij zijn spitsvondige librettisten Jules Barbier en Michel Carré in de arm. Het duo snoeide flink in Shakespeare’s oorspronkelijke drama. Het accent kwam vrijwel geheel en al op het smoorverliefde paar te liggen. Het resultaat is een romantische opera pur sang waarbij Gounod alle facetten van de liefde warmbloedig bijkleurt: van liefde op het eerste gezicht en brandende passie tot innige omhelzingen, zelfs vlak voor de noodlottige dood. Vanavond mogen sopraan Julie Fuchs en tenor Benjamin Bernheim de harten sneller laten kloppen in een nieuwe productie van Operahuis Zürich.