‘Als dromen werkelijkheid worden, als je een wereld binnenstapt die je hiervoor nog niet kende, dan is de kans groot dat je in een kinderboek terecht bent gekomen,’ aldus Frits Spits over zijn liefde voor jeugdliteratuur. Vanmiddag presenteert hij zijn wekelijkse radioprogramma live vanuit het Haagse Kinderboekenmuseum ter gelegenheid van de Woutertje Pieterse Prijs, die vandaag wordt uitgereikt voor het beste oorspronkelijk Nederlandstalige kinder- of jeugdboek. Boeken waarin de jeugdverhalenauteur ‘breekt met de traditie van moralisme en die daarom uitzonderlijk zijn voor wat betreft taal, inhoud en vormgeving’ worden bekroond met deze jaarlijkse literatuurprijs. De radio-uitzending, getiteld Kindertaalstaat, wordt muzikaal omlijst door zanger Spinvis.
Dichter, illustrator, en auteur Joke van Leeuwen (1952) ontving de Woutertje Pieterse Prijs al eerder voor haar kinderboeken Iep! en Bezoekjaren. Naast vijf anderen, is Van Leeuwen ook dit jaar genomineerd met het jeugdboek Ik ben hier! (Querido). Daarin schrijft zij over het inventieve meisje Jona dat op een dag als het water hoog staat moet zien te overleven in het kantoorpand van haar vader, waar zij altijd na schooltijd te vinden is. ‘Ik ben hier! is een beetje een klimaatboek. Ik schrijf over thema’s die ertoe doen,’ aldus Van Leeuwen die – inmiddels al vijfenveertig jaar – werk publiceert voor jong en oud. ‘Maar ik maak het “zware” altijd licht, door de manier waarop ik tekst met tekeningen combineer. En ook humor is belangrijk. Ik werk, zowel voor volwassenen als voor kinderen, vanuit associatieve ideeën. Het begint meestal met een beeld, een “filmpje” in mijn hoofd. Veel gebeurt al schrijvend. Het is een combinatie van verbeelding, ervaring, observatie en research. De hoofkarakters uit mijn jeugdboeken zijn vaak eigenzinnige meisjes. Die toon blijft aantrekkelijk, ook voor nieuwe generaties.’
‘De Woutertje Pieterse Prijs is belangrijk omdat de prijs de aandacht vestigt op de grote variatie aan kinderliteratuur,’ zegt Van Leeuwen. ‘Ik woon al jaren in Antwerpen, verhuisde op mijn dertiende van Nederland naar Brussel. Ik merk dat de Nederlandse mentaliteit op het gebied van kunst, cultuur en literatuur de afgelopen twintig jaar is veranderd. Als gevolg van neoliberaal denken ligt Nederland de focus nu meer op kwantiteit in plaats van kwaliteit. Hoewel er ook mooie Nederlandse initiatieven zijn, meen ik dat er in Vlaanderen toch meer aan cultuureducatie wordt gedaan. Een hoop Nederlandse muziekscholen zijn bijvoorbeeld opgeheven. In Vlaanderen zijn er veel muziekscholen die ook woordafdelingen hebben waar kinderen op een speelse manier met taal en teksten bezig zijn.’