Bulldozerpolitiek

Ook voor veel Groningers is Overschild, het Groningse dorp dat het brandpunt vormt van de documentaire Bodem in beweging, geen bekende naam. Vlakbij Appingedam, in het oosten van de provincie, liggen de paar straten en de tweehonderd huizen die het plaatsje vormen. Even verderop varen de binnenvaartschepen tussen Groningen en Delfzijl over het negentiende-eeuwse Eemskanaal.

Veel mensen zullen een beter beeld bij Overschild krijgen als ze zich de boerderij herinneren die het decor vormt van de VPRO-dramaserie Hollands Hoop. Marcel Hensema en Kim van Kooten woonden daarin in de negentiende-eeuwse boerderij Hoog Hammen in Overschild, die de laatste jaren leegstond.

In de documentaire Bodem in Beweging worden inwoners van Overschild gevolgd tijdens de gedaantewisseling die hun dorp de laatste jaren doormaakt. Die metamorfose heeft alles te maken met de aardbevingsproblematiek door de gaswinning de provincie.

De filmmakers zijn Saskia Jeulink en Kees Vlaanderen, die ieder al eerder een documentaire maakten die zich afspeelde tegen de achtergrond van Oost-Groningen. Jeulink volgde in 2017 in Symfonie voor de veenkoloniën de componist Jurriaan Berger. Vlaanderen maakte Tegenwind, over het hartstochtelijke verzet van inwoners van het dorp Meeden tegen het windpark N33 van energiebedrijf RWE.

Over die documentaire zei Vlaanderen: ‘Ik vind het heel verdrietig om te zien hoe deze mensen hun vertrouwen in de democratie en de rechtstaat kwijtraken. Ik wil met deze documentaire laten zien hoe verkeerd het kan aflopen als er van bovenaf met ‘bulldozerpolitiek’, zoals voormalig minister Wiebes het noemde, over burgers wordt heen gewalst.’ Datzelfde vindt hij terug in Overschild, waar de huizen behoorlijk kwetsbaar voor de aardbevingen bleken door de laagveen waarop ze staan. Als gevolg hiervan moeten de woningen gesloopt en herbouwd worden, met alle worstelingen van dien rond de financiering.

Eind februari werd het rapport gepubliceerd van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning. Het Dagblad van het Noorden polste reacties, onder meer in Overschild. ‘Zolang Mark Rutte daar nog zit, gaat niets ons helpen,’ zei een inwoner even cynisch als emotioneel. ‘Over alles wat hier gebeurt, haalt hij zijn schouders op. Het interesseert hem geen zier.’