Slaafvrije chocolade, Bio+ jam, Beter leven eieren, Fairtrade koffie, kip met Pluimgarantie: het wemelt in de supermarkt van de keurmerken. Producten met zo’n keurmerk zijn soms wel wat duurder. Zo zijn voedingsmiddelen met het biologisch-dynamische Demeter-keurmerk, die je alleen in de natuurwinkel vindt, prijziger dan biologische producten. Demeter stelt namelijk, ‘strengere eisen’. De reclamecampagne vol frisse types tussen blije koeien, loslopende kippen en blozende baby’s suggereren dat deze meer dan de investering waard zijn.
Om te onderzoeken wat die strengere eisen precies inhouden brengt Journalist Frank Siebert in deze aflevering van het Duitse wetenschapsprogramma Wissen een bezoekje aan een Demeter-boerderij. Biologisch-dynamische boeren blijken niet alleen de strengste richtlijnen voor dierenwelzijn te volgen en groente zonder kunstmest en pesticiden te kweken, maar ook aan behoorlijk occulte zaken te doen om de voedselvoorziening te stimuleren. Denk aan: het vullen van een hertenblaas of koehoorn met respectievelijk duizendbladbloemen of koemest, deze in een passend seizoen – afhankelijk van de stand van de maan – te begraven, weer op te graven en de resten over het land te verspreiden. Precies zoals antroposoof Rudolf Steiner dat zo’n honderd jaar geleden voorschreef.
Deze aflevering over Demeter is onderdeel van een drieluik over hoe de leer van Steiner in de praktijk wordt gebracht en hoe antroposofie de samenleving (vooral in Duitsland heeft de antroposofie veel aanhang, red.) en het dagelijks leven beïnvloedt. De uitzending zit ingeklemd tussen eentje over het antroposofische onderwijssysteem en een andere over de antroposofische geneeskunde. Daarin zien we dat Siebert al zingend, tuinierend en aan diksap lurkend meedraait in een derde klas van een Waldorfschool. Maar ook: hoe een maretak en harpmuziek wordt ingezet tegen kanker en andere levensbedreigende kwalen. Het is allemaal misschien gesneden koek voor Vrije-Schoolgangers, maar het is een buitengewoon fascinerend inkijkje voor wie in andere kringen opgroeide.
Baat het niet, dan schaadt het niet, zou je kunnen denken. Het klinkt ook allemaal lief en onschuldig: rekening houden met de stand van de maan en hoe deze zich beweegt in de dierenriem. Het wordt ingewikkelder als het om de medische wetenschap gaat. Onlangs attendeerde Roxane van Iperen haar lezers op ‘wellnessrechts’, de geprivilegieerde stroming met een focus op ‘het natuurlijke’, yoga, gezondheid en moederschap. Veel wellness is gericht op het ‘pure lichaam’: een lijf zonder stress dat wordt gevoed met groenteshakes, liefst geen dierlijke producten, en gespeend blijft van gifstoffen. Maar een aanzienlijk deel van deze gezondheidsfanatiekelingen laat zich volgens van Iperen (ook) beïnvloeden door allerlei vormen van desinformatie. Het gedegen drieluik van Siebert poogt het kaf van het koren te scheiden.