Mensen van Marioepol

24 februari 2022, dag 1:

Rusland valt Oekraïne binnen. De stad Marioepol, in het zuidoosten van het land, wordt vanuit de lucht beschoten. Volgens lokale autoriteiten raken er 26 mensen gewond. In de buitenwijken van de stad zijn honderden explosies te horen.

‘Ik werd wakker van het geluid van artillerievuur,’ zegt lerares Hannah. ‘Ik ging de baby voeden en zette de tv aan. Ik zag dat de president een toespraak hield. “We zijn niet bang voor Rusland,” zei hij.’

Dag 3:

Russische troepen zijn 27 kilometer van Marioepol verwijderd. Washington schat dat meer dan vijftig procent van de Russische strijdkrachten langs de grenzen van Oekraïne nu het land zijn binnengetrokken. Marioepol wordt nog altijd met artillerie bestookt. ‘Ik sms’te naar m’n vader: pap, de kinderen zijn bang,’ vertelt Viktoria. ‘Er wordt geschoten. Er komen burgers om. Mijn vader zei: dat is niet waar. Dat verzin je allemaal. Het is jullie eigen leger dat jullie beschiet. M’n vader woont in Rusland. Hij staat aan Poetins kant.’

Dag 8:

Marioepol wordt omsingeld door Russische troepen. Er is geen elektriciteit, verwarming, stromend water of telefoonbereik. Een woordvoerder van de pro-Russische DPR-militie roept Oekraïense troepen op zich over te geven. Als ze dat niet doen, zullen er ‘gerichte aanvallen’ volgen.

‘Nu weten we wat vliegtuigen kunnen aanrichten,’ zegt kunstenaar Diana. ‘Het werd onze grootste angst. Het is een geluid dat aanzwelt; het geluid van de dood. Je buigt voorover om je kind te beschermen. Het was wachten op de dood in Marioepol.’

Dag 20:

Een zwangere vrouw wordt op een brancard vanuit een kraamkliniek naar het plaatselijke ziekenhuis gebracht. Een week eerder was de kliniek gebombardeerd. De vrouw raakte zwaargewond. Volgens Russische functionarissen was de kraamkliniek overgenomen door Oekraïense extremisten en waren er geen patiënten of medici meer binnen toen het bombardement plaatsvond.

‘Toen ik haar verwondingen zag, wist ik meteen dat het moeilijk zou worden,’ zegt anesthesioloog Oksana. ‘Ze pakte mijn hand vast. Heel stevig. Ze zei: red me maar niet, ik wil niet meer leven. De baby werd eruit gehaald, maar toonde geen teken van leven. We hebben haar in een zwarte zak gedaan en haar baby’tje onder haar borst gelegd. Het is het afschuwelijkste wat ik ooit in mijn leven heb gezien.’

Meer dan 20.000 mensen kwamen in Marioepol om het leven door de bombardementen van het Russische leger op de stad. In Mariupol: The People’s Story (BBC Panorama, 2022, regie Robin Barnwell) vertellen inwoners hoe de laatste dagen voor de val van de stad verliepen. Onder meer aan de hand van zelf geschoten beeldmateriaal.