Als de Covid-pandemie, de inval in Oekraïne en het spierballenvertoon van China rond Taiwan iets duidelijk hebben gemaakt, dan toch dat wereldwijde economische vervlechting niet louter voordelen biedt en het misschien niet zo’n heel goed idee is om jezelf economisch afhankelijk te maken van lui die niet schromen die afhankelijkheid in de vorm van politieke chantage uit te munten. We weten ons ineens kwetsbaar.
Nieuwe verhoudingen
Is Europa geopolitiek uitgespeeld, of kan de afhankelijkheid van China nog gekeerd worden?
Meer dan tien procent van de Nederlandse import komt uit China. De werkelijke impact is nog groter, want productieketens zijn internationaal verknoopt en als bijvoorbeeld Duitsland een probleem heeft met goederenleveranties, raakt dat ons ook. De verknoping betreft ook investeringen van westerse bedrijven in China: in Rusland is goed te zien hoe dat afloopt: afschrijven en vertrekken.
En dan zijn er nog de Chinese investeringen te onzent. China lust ons wel. Recent onderzoek van RTL-nieuws en Follow the Money bracht aan het licht dat de Chinese aanwezigheid in ons land groter is dan gedacht. Liefst 903 bedrijven zijn voor vijftig procent of meer in Chinese handen. Daaronder investeringen in kritieke infrastructuur als containerbedrijven, internet- en dataservices, zonne- en windenergie. Veel investeringen ook in bedrijven waar hoogwaardige technologie wordt ontwikkeld, met als doel, zo waarschuwen inlichtingendiensten, die kennis naar China te smokkelen en zo een einde te maken aan de Chinese afhankelijkheid van het westen op technologisch vlak. Want dat is het einddoel, denken China-kenners, dat wij nog wel afhankelijk zijn van China, maar China niet meer van ons.
Is dat eenmaal het geval dan zijn we geopolitiek uitgespeeld, wordt het dansen naar Chinees pijpen.
Als de sodemieter een eigen maakindustrie opbouwen dus. Prima idee, maar geen peulenschil. Een abrupte verplaatsing van productie naar Europa van goederen die tot nu spotgoedkoop in China werden gefabriceerd, zou vanwege onze hoge lonen voor enorme prijsstijgingen zorgen, voor welvaartsverlies, en het uitbouwen van een eigen industrie voor processorchips, accu’s, zonnecellen en wat dies meer zij, is heus zo eenvoudig niet, al was het alleen maar doordat voor die producten noodzakelijke grondstoffen voor een belangrijk deel in China worden gewonnen.
Maar het zal toch moeten gebeuren, we moeten van die afhankelijkheid af voordat het te laat is. Zoals het hoofd van de Duitse Inlichtingendienst onlangs waarschuwde: ‘als Rusland de storm is, dan is China klimaatverandering.’