‘Je voelt je heel fijn, en ontspannen, geniet ervan, je wordt erg rustig, concentreer je op je ademhaling, zo is het goed, je ademt de lucht in, de lucht van verder weg, de lucht van buiten, de lucht van Cuba, je ziet het landschap, de zee, de kleuren van het water.’
U wil dit
De patiënt ervaart minder angst, herstelt sneller, heeft minder postoperatieve pijn en het is goedkoop. Hypnose bij operaties helpt.
Aan het woord is anesthesioloog Fabienne Roelants in de Arte-documentaire Schließ deine Augen und hör mir zu en de locatie is ziekenhuis Saint-Luc in Brussel, waar een patiënt tijdens een operatie onder hypnose wordt gebracht.
Zijn onze zuiderburen dan helemaal gek geworden? Dat is zeker niet het geval, zegt anesthesioloog en trauma-arts Geert Jan van Geffen van Radboud UMC. ‘Als je het woord hypnose laat vallen, denken mensen gelijk aan Rasta Rostelli-achtige taferelen, maar het is eigenlijk een vorm van hyperconcentratie, vergelijkbaar met dagdromen: je zit in de auto, luistert naar de radio en ineens ben je op je bestemming, zonder dat je weet hoe je daar gekomen bent.’
Sinds een jaar of vijf wordt ook door Van Geffen en collega’s hypnose ingezet bij kleine chirurgische ingrepen als spataderen, huidgezwellen of ooglidcorrecties. Patiënten die plaatselijke verdoving (of een ruggenprik) wensen in plaats van narcose, kunnen, om de stressvolle ervaring van de operatie te dempen, kiezen tussen een slaapmiddel of hypnose.
‘Door middel van psychologische technieken wordt de patiënt geholpen zich te ontspannen en wordt hij in gedachte naar een plaats of activiteit geleid waar hij zich veilig en comfortabel voelt en zich minder bewust is van wat er in de omgeving of met het lichaam gebeurt. Het gaat om het geven van vertrouwen en empathie.’
Hypnose werkt bij het overgrote deel van de mensen, zegt Van Geffen, en dat is fijn, want de patiënt ervaart minder angst, herstelt sneller, heeft minder postoperatieve pijn. Mooie bijvangst ook: het is goedkoper dan ‘gewone’ medicamenteuze pijnbestrijding, en operaties duren korter doordat de patiënt op z’n gemak is. Meteen overal invoeren, zou je denken. De meeste Nederlandse ziekenhuizen doen er echter niet aan. Hypnose wordt toch geassocieerd met hocus pocus. Reden dat geïnteresseerde medici liever spreken van ‘suggestieve technieken’, ‘ontspanningsoefeningen’ of ‘comfort-talk’, zoals in Radboud UMC.
‘Het is pionierswerk,’ zegt Van Geffen, ‘er moet nog veel onderzoek worden gedaan, maar het werkt gewoon en heeft veel voordelen. Als het aan ons ligt, wordt het in de basisopleiding van medische studenten opgenomen.’