VPRO Gids 52

24 december t/m 6 januari
Pagina 146 - ‘Geen gravitas’

Geen gravitas

Hans Klis ,

Brit Alex Holder kreeg in de maanden tot de verkiezingen van 2020 ongelimiteerde toegang tot de Trump-familie.

‘Om eerlijk te zijn, wij hebben deze verkiezingen gewonnen.’ Met die leugen in de vroege ochtend van 4 november 2020 ondermijnde toenmalig president Donald Trump de stabiliteit van de Amerikaanse democratie. Ruim twee jaar na die nacht houdt wat er volgde Amerika nog steeds in zijn greep. Dat was te zien in de tussentijdse verkiezingen van afgelopen november, waar een stem voor een Democratische politicus wederom gold als een stem tegen Trump. Maar ook in de eindeloze stroom artikelen, boeken en documentaires die blijven uitkomen over de voormalige bewoner van het Witte Huis.

Een van de meest prominente en recente producties is de driedelige documentairereeks Unprecedented. Maker Alex Holder kreeg in de laatste weken van de verkiezingen ongelimiteerde toegang tot het reilen en zeilen rondom de Trump-familie. De Brit had deze zomer daarom ook de dubieuze eer om gedagvaard te worden door de commissie die de Capitoolbestorming op 6 januari 2021 onderzoekt. Unprecedented laat niet alleen de mars daarnaartoe zien, maar ook de tragische disfunctionaliteit van de Trump-familie. Al sinds hun geboorte vechten dochter Ivanka en broers Donald Junior en Eric om de gunst van hun afstandelijke vader. Binnen de Trump Organization, maar ook in het Witte Huis.

Het is moeilijk de logica te doorgronden waarmee Donald Trump en zijn adviseurs tot de conclusie kwamen dat het een goed idee was om een cameraploeg maandenlang mee te laten lopen bij hun pogingen om de Amerikaanse democratie omver te werpen. Het antwoord ligt waarschijnlijk bij de ijdelheid van de extreem narcistische ex-realityster. Want Holder portretteert de familie Trump als een politieke dynastie. Die eervolle Amerikaanse traditie van publieke dienst die begint bij de tweede Amerikaanse president en doorloopt naar onder andere de Kennedy’s en de familie Bush. Voor Trump – die als grofgebekte nouveau riche uit het volkse Queens al zijn hele leven geaccepteerd wil worden door de elite – moet het vooruitzicht van een documentaire die hem diezelfde plek in de geschiedenis gunt onweerstaanbaar zijn geweest.

Maar waar zijn voorgangers kunnen rekenen op een zekere gravitas in de ogen van de geschiedenis, komen de Trumps er in de documentaire van Holder bekaaid vanaf. En dat is vooral te wijten aan henzelf. De documentairemaker laat zien dat de Trump-familie veel meer lijkt op de onsympathieke Roy-familie uit de Amerikaanse HBO-dramaserie Succession, waar ieder lid vecht en faalt om de favoriet te worden van de onbeheerste pater familias, dan op het Camelot van Kennedy. Bij het kijken van Unprecedented krijg je daarom bijna medelijden voor de Trumps. Met de nadruk op bijna.