‘Een man wiens naam wereldbekend is, kwam [in Nederland] een paar dagen vakantiedagen doorbrengen,’ zegt Philip Bloemendal, ‘de schepper van een oeuvre van ontelbare kleine en grote tekenfilms.’ Het is juni 1951 en het Polygoonjournaal doet verslag van een bezoek van Walt Disney aan ons land. Beelden van aankomst op Schiphol, van een persconferentie waar Disney, vergezeld van vrouw en kinderen en voortdurend glimlachend de verslaggevers te woord staat. Een plezierreis, zegt hij, meer is het niet.
Business or pleasure?
Arte brengt een tweedelige documentaire over Walt Disney en zijn imperium.
Of hij daarmee de hele waarheid vertelde, is echter de vraag. Dat bezoek aan Nederland is door mysterie omgeven. Disney speelde met het idee een pretpark te beginnen en een maand eerder was de Efteling voor het publiek opengegaan. De schepper van Mickey Mouse en Donald Duck gaf tijdens zijn verblijf in ons polderlandje vooral ook zijn ogen en oren goed de kost in dat nieuwe sprookjespretpark in Kaatsheuvel, maakte uitgebreid studie van de scheppingen van Anton Pieck; de Efteling was een belangrijke inspiratiebron voor Disneyland (dat vier jaar later zijn poorten zou openen), schreef een pretparkvakblad in een terugblik op die begintijd en bevestigden decennia later een directielid van de Efteling en een vice-president van Disney zelf.
Fijne anekdote. Ons kleine landje toont nog maar eens dat het de grote wereld heus iets te bieden heeft. Jammer alleen dat het hele verhaal van A tot Z verzonnen is. Verzonnen begin jaren negentig door een pr-man van de Efteling zelf. Reinoud van Assendelft de Coningh had verslaggevers verteld dat Walt Disney misschien wel in de Efteling was geweest, en die ene op niets gebaseerde ‘soundbite’ was sindsdien een eigen leven gaan leiden. Het ‘misschien’ was weggevallen, en uiteindelijk namen zelfs de Efteling en Disney zelf het voor waar aan.
In de Efteling kwam Disney dus nooit, althans niet voor zover bekend. Dat betekent nog niet dat hij te onzent niets leerde. Het jaar erop reisde Disney namelijk opnieuw naar Nederland. Doel van het bezoek ditmaal: het net geopende Madurodam. Het miniatuurstadje vormde de inspiratie voor de Storybook Land-attractie in Disneyland, zo staat te lezen op een site gewijd aan (de geschiedenis van) pretparken in Nederland.
Eind goed, al goed dus. Enig speuren op internet leert alleen dat foto’s van dat bezoek nergens te vinden zijn, de kranten maakten er destijds geen gewag van. Dus wie weet is ook dat bezoek een hoax, een sprookje dat in de mooie, tweedelige documentaire over Disney op Arte overigens onbesproken blijft.