VPRO Gids 49

3 december t/m 9 december
Pagina 50 - ‘Nieuwszoekerscentrum’

Nieuwszoekerscentrum

Merav Pront ,

Hoe de media soms bijdragen aan de ophef rond het opvangen van asielzoekers.

Cors Zijlmans , oud-locoburgemeester van Steenbergen

Het is 6 oktober 2015 als het dorp Oranje in Midden-Drenthe groot nieuws wordt. Die avond hebben de krap 150 inwoners van het plaatsje te horen gekregen dat de gemeente 1400 vluchtelingen zal gaan opvangen in vakantiepark Speelstad Oranje. Dat zijn er zevenhonderd meer dan toenmalig burgemeester Ton Baas oorspronkelijk met staatssecretaris Klaas Dijkhof had afgesproken. Als Dijkhof die avond na een roerige vergadering het dorp wil verlaten, ontstaat er commotie.

‘Boze inwoners Oranje belagen staatssecretaris: vrouw raakt gewond,’ zo kopt een nieuwsbericht op de website van RTV Drenthe. De vrouw in kwestie haalt het landelijke nieuws. ‘Een bewaker heeft mij met een rotgang voor de rode BMW van de staatssecretaris weggetrokken, toen ik zijn auto wilde tegenhouden,’ zegt ze tegen een journalist. Maar hoe representatief is zo’n incident eigenlijk als het om de maatschappelijke ophef rondom asielbeleid gaat?

‘Deze mevrouw werd een iconisch beeld van een dorp in verzet tegen de grote boze overheid,’ zegt regisseur van Argos Medialogica (Human) Anneloor van Heemstra. ‘Maar eigenlijk was er daar in Oranje niet zo heel veel aan de hand. De bewoners waren goed met elkaar overeengekomen wat ze wilden. En bovendien werden er al asielzoekers opgevangen in het dorp, en dat ging goed. Het leek een grote opstand tegen asielzoekers, maar dat was het in feite niet.’

De mediastorm rond het incident in Oranje staat niet op zichzelf, zegt ook researcher Martine Braam: ‘Neem de casus van de gemeente Steenbergen, bijvoorbeeld. Zij organiseerden in diezelfde maand een inspraakavond voor de lokale bevolking over de mogelijke opvang van vluchtelingen in de gemeente. Omroep Brabant kondigde toen aan dat er plannen waren om drie- tot vierhonderd asielzoekers in Steenbergen te huisvesten. Daar was nog helemaal geen sprake van, maar toen was de geest al uit de fles. En die krijg je er dan ook niet meer in.’

In de aflevering ‘Asielpaniek’ onderzoekt Argos Medialogica het effect van dergelijke media-aandacht. ‘En daarbij vragen we ons af: zou het ook anders kunnen?’ zegt Van Heemstra. ‘Je ziet doorgaans dat het gesprek heel erg polariseert als de media er bovenop gaan zitten. In sommige gevallen zegt het gemeentebestuur dan: laat dat azc maar, dan hebben we de rust weer terug. In deze uitzending bevragen wij waar je als journalist aandacht aan besteed, en hoe je dat doet. En dat geldt ook voor ons.’