Zo’n 850 Dutchbat-veteranen die tijdens de moord op ongeveer achtduizend moslims in Bosnië in 1995 waren uitgezonden, kregen in 2021 belastingvrij vijfduizend euro uitgekeerd. Het bedrag gold als blijk van erkenning voor de moeilijke situaties waarin de veteranen hebben verkeerd, ook ná de vredesmissie toen zij ‘onterecht en jarenlang veel kritiek en negatieve media-aandacht over zich heen kregen’.
Op die zinsnede van de Rijksoverheid sloeg Hansje van de Beek, researcher van Argos Medialogica, aan. Temeer omdat premier Rutte deze zomer namens de regering excuses aanbood aan de Dutchbat-veteranen en opnieuw zei dat ze in ‘de beeldvorming onterecht in het beklaagdenbankje terecht’ kwamen.
Dat de journalistiek de schuld draagt van een foute beeldvorming rond Dutchbat vindt Twan Huys geschiedvervalsing, vertelt hij in deze aflevering. Als journalist van nieuwsprogramma Nova besteedde hij veel aandacht aan het Srebrenica-drama. In zijn ogen heeft onder meer toenmalig generaal Hans Couzy jarenlang geprobeerd binnenskamers te houden wat de ware toedracht was rond de VN-enclave bij de stad Srebrenica die door de Nederlandse militairen werd bewaakt.
Regisseur van deze Medialogica-uitzending is Piet de Blaauw. Hij steekt wel een hand in eigen boezem. Als journalist bij tv-programma Altijd wat maakte hij een reportage over Srebrenica, die door de presentator van dienst werd ingeleid met de woorden dat de moslimmannen destijds ‘onder de ogen van Dutchbat waren vermoord’. Dat had nooit gezegd mogen worden, vindt De Blaauw. Het is gewoonweg onwaar.
Daarnaast meldde het NOS-journaal in 2019 dat Dutchbat zevenduizend moslimmannen had overgedragen aan de Serviërs, die hen vervolgens hadden vermoord. Onderzoekscentrum NIOD had in 2002 al laten zien dat ook dit niet klopt. Een groot deel van de omgekomen mannen was eerder de bergen in gevlucht en is daarna door Serviërs opgespoord. Hoofdredacteur Marcel Gelauff wilde niet rectificeren. Veteraan Olaf Nijeboer, die ook aan het woord komt in Argos Medialogica, deed aangifte wegens laster.
Het is niet zo dat Dutchbat geen blaam treft, zegt Piet de Blaauw. ‘De rechter heeft vastgesteld dat 350 moslims die vermoord zijn van de Dutchbat-compound waren gestuurd. Dutchbat is daar deels aansprakelijk voor is. In de uitzending hebben we de dochter van een van die moslimmannen die vermoord is. Hij werkte voor Dutchbat als elektricien. De dochter, Alma Mustafić, maakt zich heel boos dat Dutchbat zich vooral als slachtoffer presenteert. Zij zegt dat haar vader nog had geleefd als hij niet van de compound was gestuurd.’