Terug naar de straat

Vanaf oktober 1976 bivakkeerden drie VPRO-journalisten – Roel van Broekhoven, Katrien de Klein en Kees Slager – een jaar lang in de J.J.A. Goeverneurstraat, een straat in een volkswijk in Dordrecht. Ze rapporteerden hier wekelijks over in De straat op Hilversum 3 en in de VPRO Gids. Een ongelofelijk project, bedacht en gepresenteerd door Germaine Groenier (bekend van haar seksrubriek ‘Germaine sans gêne’).

Wat de bijna vijftig jaar oude radio-opnames bijzonder maakt, is dat je gewone mensen met een stevig Dordts accent recht voor z’n raap en in hun eigen woorden hoort vertellen wat ze bezighoudt. ‘De stem des volks in stereo’, zo noemde de legendarische VPRO-presentator Cor Galis het programma in zijn wekelijkse ronkende intro. En die stem des volks kreeg destijds veel minder media-aandacht dan nu.

Je hoorde het perspectief van de mannen die zich kapot werkten in de haven, van hun vrouwen die actievoerden voor verkeersdrempels en van tieners met grote toekomstdromen. De radiomakers voerden openhartige gesprekken over seksualiteit en opvoeding, maar ook over politiek. Ook is te horen hoe de eerste Turkse gastarbeidersgezinnen niet door iedereen even warm werden ontvangen.

De drie VPRO-journalisten wilden niet alleen verslag doen, maar zaten vol activistische idealen. Zo hoopten ze de ogen van de arbeiders te openen voor het onrecht dat hun werd aangedaan: zwaar werk voor weinig geld, veel overuren en huurwoningen die in gevaarlijk slechte staat verkeerden.

Heeft het programma zijn doel bereikt: de straatbewoners emanciperen? Of waren de jonge radioreporters hopeloos naïef in hun ambities? Ik vroeg het ze in de audiodocumentaire Terug naar de Goeverneurstraat, vandaag te horen in OVT’s ‘Het spoor terug’. Zeventigers Roel van Broekhoven en Katrien de Klein en tachtiger Kees Slager keren nog één keer terug naar ‘hun’ straat en praten met oud-straatbewoners. Een van hen is de 63-jarige Toos van der Wielen, die opgroeide in de straat en trouwde met haar buurjongen, Ad. Toos en Ad blikken terug op hun jeugd in de Goeverneurstraat en op wat ze zich nog herinneren van het jaar met de VPRO-journalisten. Kees Slager haalt zijn plakboek van het radioprogramma tevoorschijn en voor we het weten wanen we ons in 1976. 

OVT zendt vandaag een ingekorte versie uit van Terug naar de Goeverneurstraat; de complete audiodocumentaire is te vinden op vprogids.nl/destraat. Hier staat ook veel (archief)beeld en een link naar de originele radioserie.