VPRO Gids 46

12 november t/m 18 november
Pagina 90 - ‘Kijk op de sportfilm’

Kijk op de sportfilm

Cas Hoekstra ,

Aflevering twee van De kijk van Koolhoven draait om de sportfilm. Documentairemaker Tim Jung is thuis in het genre.

Robert De Niro (r) in Raging Bull

De tweede aflevering van De kijk van Koolhoven staat in het teken van sport. Een populair onderwerp in de filmgeschiedenis, dat menig regisseur heeft geprikkeld om filmisch flink uit te pakken. Denk bijvoorbeeld aan de intense boksscènes uit Martin Scorsese’s Raging Bull, of de zenuwslopende autoraces in Le Mans met Steve McQueen. Het zijn stukjes pure cinema, waarin beeld, geluid en montage ten volle worden benut om de kijker dichter bij de sport te brengen.

Sport heeft dan ook in essentie alles wat een goede film nodig heeft. Er is spanning, drama, emotie en dynamiek. Het kan als metafoor dienen en is als puur entertainment ook interessant om naar te kijken. ‘Wanneer je als filmmaker begint aan een sportfilm, krijg je altijd direct een cadeautje, want bij sport hoort altijd een bepaalde dramaturgische spanning’, legt filmmaker Tim Jung uit, die we spreken naar aanleiding van deze aflevering. ‘Het gaat vaak over winnen of verliezen, wat haast altijd interessant is voor een film.’

Jung is documentairemaker en richt zich in zijn werk vaak op sport. Zo maakte hij tijdens zijn studie aan de Nederlandse Filmacademie een portret van de toenmalige Ajax-voetballer Hassane Bandé. En in zijn afstudeerfilm The Underdogs (2021), te zien op NPO Start, volgt hij de Nederlandse waterpolomannen in hun zoveelste poging zich te plaatsen voor de Olympische Spelen.

Waar Jung vooral op inzoomt in zijn sportfilms is het thema succes, en de vraag wat succes precies inhoudt. Zijn de waterpoloërs losers, omdat ze zich sinds 2000 nooit meer hebben weten te plaatsen voor de Olympische Spelen? Of kunnen we ze ook zien als winnaars, omdat ze zoveel opgeven voor hun passie? ‘Succesvol zijn wordt steeds meer als iets belangrijks gezien in de maatschappij,’ licht Jung toe. ‘Maar het beeld dat we daarvan hebben klopt niet altijd, want het is vaak veel relatiever dan we denken. In de docu zien we bijvoorbeeld hoe de ervaren topschutter Robin zijn aanvalspositie moet afstaan aan een teamgenoot. In zijn nieuwe positie is hij veel dienstbaarder aan het team. En is dat ook niet succesvol zijn, je opofferen voor het grotere doel? Ik hoop dat de kijkers na het zien van mijn film over dat soort vragen nadenken, en die inzichten meenemen in hun dagelijkse leven.’