Dat het internet groezelige hoekjes kent, is een understatement. Er zijn wereldwijd zo’n vijftienduizend ‘content moderators’ nodig om onze digitale werkelijkheid enigszins kuis te houden. Deze moderators bekijken dag en nacht Facebook- en Instagramposts, die zijn gerapporteerd als ‘aanstootgevend, haatzaaiend of gewelddadig’. Dagelijks worden duizenden foto’s en video’s verwijderd, opdat andere mensen de beelden niet onder ogen hoeven te komen.
En dan hebben we het nog niet gehad over wat er zich onder deze toplaag schuilhoudt. Want wie weet hoe het werkt komt binnen drie muisklikken terecht op ‘verborgen’ sites waar de heersende moraal niet langer geldt. Op het ‘dark web’ is het goed toeven voor criminelen, huurmoordenaars én kindermisbruikers, toont de indrukwekkende documentaire The Children in the Pictures (Akhim Dev & Simon Nasht, 2021). Seksuele uitbuiting van kinderen en de verspreiding van beelden daarvan via internet is het snelst groeiende zware misdrijf ter wereld, toch zijn er nog geen duizend politiemensen bezig met de preventie ervan. De taskforce Argos, die zijn hoofdkantoor heeft in het Australische Queensland, is internationaal leider van dit opsporingsonderzoek. The Children in the Pictures volgt het het slachtoffer-identificatieteam en het team dat zich richt op het ontdekken van zedendelinquenten die misdrijven plegen tegen kinderen.
Het internetbeest in de bek kijken is een hondenbaan. De Nederlandse Sjarrel bijvoorbeeld, hield het in vergelijking tot zijn collega’s vrij lang vol als content moderator. Tot hij een filmpje moest bekijken waarin een elfjarig meisje verkracht wordt. Hij stopte met het werk en moest hulp zoeken, zo vertelde hij aan de Volkskrant en in de audiodocumentaire Facebook, een nachtmerrie (Maartje Duin, 2018). Ook The Children in the Pictures laat zien dat je uit stevig hout gesneden moet zijn om te kunnen blijven kijken. ‘Iedereen huivert ervan en vindt het vreselijk. Maar het gebeurt. Het gebeurt elke dag. Ook nu’, vertelt Jon Rouse, hoofd van Argos. ‘Het is als een golf die je elke dag overspoelt.’
Soms gaan de agenten van Argos nog een stap verder dan aanschouwen en rapporteren: ze nemen de identiteit over van pedofielen, zodat zij het netwerk van binnenuit kunnen oprollen. Rouse: ‘Een account overnemen en een ander ervan overtuigen dat jij ook een kindermisbruiker bent is een heel zware opgave. Je wórdt de vijand.’
Toch staat die vijand in The Children in the Pictures uiteindelijk niet centraal. Het vinden en in veiligheid brengen van de kinderen op de foto’s of video’s is wat deze professionals drijft én blijft drijven. En dat maakt deze urgente documentaire, onderdeel van de maatschappelijke campagne #outofthepictures, ook voor de tv-kijker dragelijk. Wegkijken is geen optie.