VPRO Gids 45

5 november t/m 11 november
Pagina 50 - ‘Afschuwelijke aftocht’

Afschuwelijke aftocht

Radha Ramdhan ,

Documentaire over de humanitaire catastrofe bij het abrupte vertrek van de Amerikanen uit Afghanistan in 2021. 

Taliban Haji Assadullah Agha

Augustus 2021. Twintig jaar na de Amerikaanse invasie in Afghanistan haalt president Joe Biden definitief een streep door de langstdurende oorlog uit de geschiedenis van de VS, die het land met een internationale coalitie tegen de Taliban voerde. De deadline voor het vertrek van de nog resterende buitenlandse troepen wordt gesteld op 31 augustus 2021. Twee weken daaraan voorafgaand sturen de VS Amerikaanse mariniers naar Kabul International Airport, om de evacuatie in banen te leiden.

Op 13 augustus worden hooggeplaatste Afghanen en Amerikaanse burgers geëvacueerd. Maar als op 15 augustus de Taliban de Afghaanse hoofdstad binnenvallen, stormen duizenden Afghanen op de luchthaven af in de hoop het land te kunnen ontvluchten. De paniek bij de mensen is groot, evenals de chaos op en rondom het vliegveld. 5000 Afghanen staan te dringen bij een van de drie ingangen van de luchthaven, rennen het gebouw binnen en begeven zich op de landingsbanen.

Er volgen meer mensen, 8000, 10.000, een dag later zijn het er 24.000, vertelt een Amerikaanse marinier in de schokkende documentaire The Fall of Kabul. De film blikt aan de hand van interviews met mariniers, Afghaanse ooggetuigen, Talibanstrijders, en unieke filmbeelden, terug op de grootste Amerikaanse evacuatie via luchtbrug (van 124.000 mensen) die uitmondde in een humanitaire ramp.

De verhalen van ooggetuigen, die dagenlang in zinderende hitte omringd door urine en ontlasting aan de poorten van de luchthaven rammelden, zijn ontluisterend. Van militairen die vertellen over levende baby’s, maar ook gewonde en zelfs dode kinderen die zij over de muren van het complex trokken. Tot ooggetuigen die op 26 augustus de afschuwelijke IS-autobomaanslag naast een van de ingangen van de luchthaven overleefden. Hierbij kwamen 170 Afghaanse burgers en dertien Amerikaanse militairen om het leven.