VPRO Gids 43

22 oktober t/m 28 oktober
Pagina 59 - ‘Economie, abortus, orde’

Economie, abortus, orde

Hans Klis ,

Thijs van den Brink ging voor de derde keer aan de Amerikaanse evangelicals vragen wat zij in Trump zien.

Tijs van den Brink (r) met Mennonieten

‘Er zijn zo veel aardige Amerikanen,’ schrijft voormalig Volkskrant-correspondent Michael Persson in zijn boek De val van Amerika. ‘Het blijft wonderlijk wat een exceptioneel onaardig land ze ervan hebben gemaakt.’ De evangelische christenen – zogeheten evangelicals – behoren tot de aardigste, weet ook EO-presentator Tijs van den Brink. Die bezocht voor zijn documentairereeks God, Jesus, Trump! (op drie achtereenvolgende dagen te zien) voor de derde keer de Amerikaanse Bible Belt met dezelfde vraag die hij in 2020 en 2021 stelde: waarom staan deze christenen massaal achter Donald Trump? Een overspelige realityster die opschept over seksuele intimidatie en momenteel verdacht wordt van belastingfraude, het stelen van geheime overheidsdocumenten en het misbruiken van donorgeld van zijn liefdadigheidsinstellingen. De evangelicals die hij spreekt hebben een – voor hen – logische verklaring om Trump te steunen: de economie, het aanstellen van conservatieve rechters en zijn passie voor law and order.

Evangelische christenen zijn al sinds de jaren tachtig onlosmakelijk verbonden aan de Republikeinse Partij. Dat is de verdienste van president Ronald Reagan die in 1984 tijdens een gebedsontbijt met tienduizend evangelische leiders beloofde de scheidslijnen tussen kerk en staat te vertroebelen. ‘Religie heeft verdedigers nodig tegen hen die alleen oog hebben voor de belangen van de staat,’ zei hij. ‘Als wij vergeten dat we een natie onder God zijn, dan zijn we als natie ten onder gegaan.’ Het was muziek in de oren van christenen die in angst leefden na de gewelddadige rellen van de jaren zestig, ontevreden waren over de landelijke legalisering van abortus in 1973 en het schrappen van belastingvoordelen voor christelijke scholen, die weigerden Afro-Amerikaanse kinderen toe te laten.

Reagan maakte van de evangelische gemeenschap de pilaar waarop de Republikeinse Partij al vier decennia succesvol leunt. Maar die pilaar is ook een molensteen om hun nek. Want hoewel het aantal evangelicals slinkt, blijft hun greep op de partij en haar programma. Zij kunnen hun belangenbehartiger Trump niet loslaten. En hij hen ook niet, als hij president wil worden.