‘Anders denken is nodig’

In de documentaire A World to Shape volgt filmmaker Ton van Zantvoort twee jonge ontwerpers die ieder op hun eigen manier de wereld proberen te redden. Dave Hakkens is de bedenker van de modulaire telefoon Phonebloks en van Precious Plastic, een wereldwijde beweging om plastic te recyclen. Nienke Hoogvliet maakt onder meer vissenleer en textielverf van zeewier.

Ton van Zantvoort: ‘Ik ben gevraagd door de producent. Eigenlijk heb ik niet zoveel met design, maar deze twee ontwerpers zijn bezig om de wereld te verbeteren. Dat inspireerde me. Mijn films gaan daar indirect ook over. Ik schotel de kijker graag problemen voor, zoals in een documentaire over de bloemenindustrie. Dat wordt al snel zwaarmoedig. Ik hoop dat dit anders is.’

‘Dave ziet de problemen in de wereld als een uitdaging. Ik herken mezelf meer in Nienke, die de last van de wereld op haar schouders draagt. Ik vroeg ze allebei wat ze zouden doen in een wereld zonder problemen. Dave zei: “Dan zou ik niet weten wat ik moest doen”, terwijl Nienke opgelucht haar tijd op het strand zou gaan doorbrengen. Voor haar voelt het minder als een keuze, meer als een morele plicht. Die contrasterende karakters vond ik mooi.’

‘Nienke probeert van binnenuit het systeem te veranderen, door met zeewier een alternatieve verf voor de zwaar vervuilende textielindustrie uit te vinden. Dave probeert van buitenaf het systeem opnieuw uit te vinden, door een eigen gemeenschap te creëren op een stuk land in Portugal. Zijn filosofie is dat de grote problemen op de aarde in 150 jaar zijn gecreëerd door de mens, dus in evenveel tijd teruggedraaid kunnen worden.’

‘Nou, ik ben wel sceptisch over waar de wereld heen gaat. Daar gaan mijn meeste films ook over. Ik denk al twintig jaar tevergeefs dat er een duurzaamheidsrevolutie aankomt. Nu ik wat ouder word, ben ik minder activistisch. Nienke en Dave wakkerden bij mij wel het oude vuur aan. Ik ben optimistischer geworden. Je hebt andersdenkenden nodig om iets in beweging te krijgen. Voor mij is de persoon altijd de drijfveer, de mens en zijn motivering. Ik heb in het script bewust gespeeld met het cynisme van de kijker, dat je in het begint denkt: dit gaat nooit lukken.’