VPRO Gids 40

1 oktober t/m 7 oktober
Pagina 82 - ‘Beren op de weg’

Beren op de weg

Jurgen Tiekstra ,

Een nieuwe snelweg dwars door Montenegro levert kopzorgen én vermoedens van corruptie op.

De Bar-Boljare snelweg in Montenegro

Er gebeurt veel in Montenegro, het kleine land aan de Adriatische Zee. In 2006 scheidde het zich af van Servië. Sindsdien werd het lid van de Wereldbank en het IMF (beide in 2007), voegde het zich bij de Wereldhandelsorganisatie (2011) en de NAVO (2017) en zit het nog volop in het proces om lid te worden van de Europese Unie. Zelfs zonder dat Montenegro deel is van de eurozone, heeft het de euro als munt.

De 600.000 Montenegrijnen willen mee in de vaart der volkeren. Dus is geïnvesteerd in waterkracht en wordt die energie sinds 2018 via een onderwaterkabel naar Italië vervoerd. Ook investeert het land in infrastructuur, zoals de Bar-Boljare snelweg, die vanaf de Adriatische kust naar de Servische grens voert. De weg maakt het noorden van Montenegro veel sneller bereikbaar, wat voordelig is voor het toerisme dat het land zo broodnodig heeft.

Maar journalisten en Montenegrijnse ngo’s ruiken onraad bij de bouw van de snelweg. Ze zien milieuvervuiling, ze vermoeden corruptie en vriendjespolitiek. Deze zaken komen aan de orde in de reportage Prestigeprojekt Autobahn op de zender ARTE. In juli dit jaar werd het middengedeelte van de snelweg geopend, een 42 kilometer lang stuk tussen de plaatsen Smokovac en Mateševo. Met de constructie van dit deel werd zeven jaar geleden begonnen omdat het de meeste kopzorgen gaf vanwege de vele noodzakelijke tunnels en bruggen. De weg voert onder andere door de vallei van de Tara-rivier, waar nu hoge pijlers de rivieroever ontsieren.

Voor het tweede gedeelte van de snelweg hoopt Montenegro dat de EU nu wel wil co-financieren. Eerder wees Brussel dat af. Misschien denken ze daar nu: alles beter dan nog meer Chinese invloed.