VPRO Gids 28

9 juli t/m 22 juli
Pagina 131 - ‘Huisgenoot Holocaust’

Huisgenoot Holocaust

Merav Pront ,

In de 2Doc Housewitz volgt regisseur Oeke Hoogendijk het dagelijks leven van haar aan huis gekluisterde moeder.

Lous Hoogendijk

Lous heeft een terugkerende nachtmerrie waarin ze niet meer weet hoe ze thuis moet komen. De ene keer is ze in India en spreekt ze de taal niet, de andere keer staat ze aan de oever van een groot meer en is er nergens een brug. Bijna elke week droomt ze er wel van. Dus heeft ze besloten maar voor altijd thuis te blijven.

Toen Lous als meisje naar Westerbork en Theresienstadt gedeporteerd werd, wist ze ook niet hoe ze thuis moest komen. Uiteindelijk is het haar gelukt, maar haar vader en broer zag ze nooit meer terug. Of haar moeder haar straatfobie aan de Holocaust te danken heeft weet regisseur Oeke Hoogendijk niet zeker. Maar dat ze getraumatiseerd is, dat wel.

In Housewitz volgt Hoogendijk het leven van haar moeder vijftien jaar lang zoals dat zich tussen de vier muren van haar woning afspeelt. Eerst met een filmcrew, maar na een paar jaar heeft Lous daar geen zin meer in. ‘Je moet een webcam neerzetten en continu opnemen,’ zegt ze tegen haar dochter aan de keukentafel. ‘Dan krijg je de echte mij te zien.’ In de volgende scene – 18:00 uur, CAM 1 – staat Lous een boterham te smeren aan het aanrecht. ‘Ik wou dat ik dood was,’ mompelt ze in zichzelf, ‘maar gelukkig heb ik wel goed geslapen.’

Lous kijkt naar afleveringen van Die schönsten Bahnstrecken op een van haar vijf televisie- en computerschermen, of luistert naar de Mattheuspassion of DJ Tiësto met haar koptelefoon op in bed. Ze naait, voert haar kat, tikt een boodschappenlijstje op de computer. Samen met haar kinderen herdenken op 4 mei wil ze niet, want ‘het is mijn oorlog, niet die van jullie. Ik ben in Westerbork, de hele dag al. Het is zo’n onverwerkte troep.’

Housewitz is een openhartig, ongegeneerd portret van een ‘Jiddische mama’ en haar eenzame huishouden. De oorlog staat er altijd op de stoep, en soms komt ’ie even binnen. Maar naar buiten lopen om ’m voor eens en altijd weg te sturen, kan Lous niet.

Housewitz ging in 2021 op het Idfa in première en werd met speciale vermelding genomineerd voor de Idfa Award for beste Nederlandse film.