‘De raderen van justitie draaien traag,’ zegt advocaat Bernard S. Cohen in The Loving Story (2011) tegen Mildred Loving als hij haar vertelt dat de rechtszaak die zij en haar man Richard hebben aangespannen voor het Amerikaanse Hooggerechtshof zal dienen. Negen jaar zou het duren voordat ze het gelijk aan hun zij kregen – en daarmee heel Amerika een dienst bewezen. Op 12 juni 1967 werd het verbod op interraciale huwelijken opgeheven. Hun liefde was niet langer illegaal. Het betekende een einde aan bijna een decennium van leven in ballingschap.
Mildred, een gracieuze zwarte vrouw, trouwt op 2 juni 1958 met haar Richard, een zwijgzame witte metselaar uit het boerendorpje Central Point, Virginia. Zes weken later valt de politie midden in de nacht hun huis binnen en arresteert het koppel. Door met elkaar te trouwen hebben ze zich schuldig gemaakt aan wat in juridische termen miscegenation heet: rassenvermenging. Gemengde huwelijken zijn op dat moment verboden in 21 staten. Er hangt Mildred en Richard een jaar gevangenisstraf boven het hoofd, noodgedwongen verhuizen ze naar Washington.
Nieuw is het natuurlijk niet, een documentaire over racisme en rassensegregatie ten tijde van de Burgerrechtenbeweging in Amerika waar je hoofdschuddend naar kijkt. Wat The Loving Story bijzonder maakt, buiten de zestienmillimeterbeelden en oude foto’s, is de onnadrukkelijke, vanzelfsprekende liefde tussen Mildred en Richard die de motor is achter hun rechtsgang.
Niet activisme, maar totale verbazing over het verbod op hun onschuldige liefde beweegt Mildred ertoe een brief te schrijven aan Robert Kennedy, minister van Justitie en president John F. Kennedy’s jongere broer. Als hij haar doorverwijst naar de burgerrechtenorganisatie, komt ze het jonge advocatenduo Cohen en Philip J. Hirschkop op het spoor; nog zo’n goede reden om te kijken.
Op archiefbeelden zien we een gedreven Cohen en Hirschkop zich vastbijten in de kwestie die een doorbraak voor het land zou worden. In recente interviews blikken ze bovendien terug op dit hoogtepunt van hun carrière, nuchter en bescheiden, maar nog altijd zichtbaar verheugd over de goede afloop. Een afloop die de Lovings niet live meekregen, ze waren niet bij de zitting aanwezig. Op Cohens vraag of Richard nog een boodschap had voor de rechter, sprak hij de woorden waar het hem allemaal om was begonnen: ‘Just tell the court I love my wife.’