Forum

Brieven kunnen worden geredigeerd c.q. ingekort. Over (niet-)plaatsing wordt niet gecorrespondeerd.

Het is een detail hoor, maar in het artikel ‘Sta of ik niet!’ (VPRO Gids #23, p. 14) staat in de eerste alinea dat de Nederlandse agent onder meer een gummiknuppel als uitrusting heeft. Hij heeft alleen sinds 2018 geen gummiknuppel meer, maar een uitschuifbare stalen wapenstok.

HANS PRINS, VELSERBROEK

Vrije geluiden. Ja natuurlijk, zo heette de VPRO Gids vroeger. Dat maakt het wel weer aardig dat na de mijns inziens prachtige Bob Dylanspecial (VPRO Gids #21) een anti-Dylantirade in ‘Forum’ #23 verschijnt van Kees van de Wiel uit Eindhoven. Maar zijn brief bestaat meer uit aantijgingen dan uit feiten. Voor nu maak ik één kanttekening. Dylan kwam inderdaad de Nobelprijs voor Literatuur niet ophalen op de dag van de uitreiking. Wel liet hij twee weken na de bekendmaking weten dat hij dan niet kon komen wegens privé-afspraken. Hij zei er toen bij dat hij bijzonder vereerd was met de prijs. Tijdens de uitreiking las de Amerikaanse ambassadeur in Zweden Dylans dankwoord voor dat warm, grappig en (on)bescheiden was. ‘Is this literature?’ vroeg hij zich onder meer af over zijn werk. En de vergelijking met Shakespeare werd gemaakt en gerelativeerd. De prijs haalde hij in april 2017 wél zelf op in Stockholm, hij had toen ook een langer essay geschreven, een verplichting voor het ontvangen van de prijs en de bijbehorende beloning (820.000 euro). Bob Dylan, voor de één een bron van vreugde, voor de ander niet. Maar laten we het wel feitelijk houden.

JOLT BOSMA, HAARLEM

Michael Moores documentaire Planet of the Humans vertelt een pakkend verhaal. Dat is nodig want zonder ethos en pathos geen logos. Maar de logos moet wel kloppen, want anders wordt het demagogie, zoals Arnout Jaspers de documentaire noemt (VPRO Gids #22, p. 28 ‘De retorische boemerang’). Jaspers levert één punt van inhoudelijke kritiek: volgens de film zou het maken en onderhouden van zonnepanelen en windturbines meer energie kosten dan ze opleveren. Maar de film zegt iets anders, namelijk dat fossiele centrales als ze windstroompieken moeten opvangen meer CO2 uitstoten dan wanneer ze gewoon zouden doorstoken. Hier zit hét probleem: het op- en afschakelen kost centrales zo veel extra brandstof dat netto veel minder dan de helft van de windenergie overblijft. In sommige Amerikaanse staten blijkt de nettobijdrage zelfs negatief. Het verhaal van Moore deugt. Ooit zullen gas en kolen op zijn en zullen we goedschiks of kwaadschiks minder energie verbruiken en kernenergie nodig hebben. Dit feit inzien vormt een megataak voor de wereldpolitiek.

FRED JANSEN (NATIONAAL KRITISCH PLATFORM WINDENERGIE), SCHAGEN

Interessant artikel op p. 22 van VPRO Gids #22, ‘De retorische boemerang’, het koekje van eigen deeg voor de milieubeweging. Eveneens interessant om dertien pagina’s verderop in het ‘Weekbeeld’ te registreren hoe ook de VPRO niet vies is van enige suggestieve (beeld)taal. Een poepende koe vergezeld van de tekst: ‘Stinkende stikstof uit koeienmest kan wel afgevangen worden, maar alleen als de dames nooit meer de wei in gaan.’ Een pakkende boodschap. Maar oh ironie: die stikstof waar u het over heeft (ammoniak) komt pas vrij als poep en pies gemengd raken. In de stal dus, niet in de wei. De dames moeten dus juist wel weer de wei in!

LEO JOOSTEN, LEIDEN