VPRO Podcastgids: van trippen tot cheerleaden

Wie heeft er niet eens geëxperimenteerd met paddo's, ketamine of ayahuasca? Er wordt volop gemicrodoseerd en ook traumaverwerking met behulp van drugs is steeds gangbaarder geworden. Lily Kay Ross ging vanaf haar achttiende helemaal los met de geestverruimende middelen. Eerst puur voor de lol, later ook om het enorme verdriet rondom de dood van haar moeder te verwerken.  Steeds dieper belandde ze in de wereld van de psychedelische therapie. Zelf zou ze ook een geestelijk leider worden, die mensen van hun trauma's af zou helpen met behulp van drugs. Je voelt hem al aankomen: er ging iets goed mis.

Over de donkere kant van deze beweging gaat de nieuwe, achtdelige podcast Power Trip van New York Magazine. Presentator iO Tillet Wright (zelfverklaard believer en gebruiker van psychedelische drugs) duikt samen met Lily Kay in de duistere wereld van trippende therapeuten. 

Maarten van Gestel is journalist bij dagblad Trouw. Hij is pas halverwege de twintig als hij de 91-jarige nazi-jager Jack Kooistra interviewt. Die vertelt hem met enige trots hoe hij in de jaren tachtig Jacob Luitjens opspoorde in Canada en ervoor zorgde dat deze beruchte oud-NSB'er werd uitgeleverd aan Nederland.

Tot dan toe is dit een spannend oorlogsverhaal, maar volgens Kooistra leeft Luitjens nog steeds. Als dat waar is, zou hij inmiddels 102 zijn. Klinkt niet erg waarschijnlijk, maar pitbull Jack vraagt de jonge verslaggever of hij wil proberen de oude oorlogsmisdadiger op te sporen.

In De schrik van Roden hoor je hoogbejaarde maar kraakheldere inwoners van het Drentse dorp Roden vertellen over de familie Luitjens. Want niet alleen zoon Jacob was berucht, zijn vader was zo mogelijk nog gevreesder. Het is een goeie ontwikkeling dat onze Nederlandse kranten steeds meer investeren in gedegen onderzoeksjournalistiek. Ook deze podcast is daar een voorbeeld van.

Alek Minassian reed tien mensen dood, vijftien andere voetgangers raakten ernstig gewond. Alek bleek diep in de 'incel'-subcultuur te hebben gezeten. Incels zijn (jonge)mannen die het niet lukt om een meisje te krijgen en daarover zo gefrustreerd raken dat ze een diepe haat ontwikkelen tegen iedereen die wel succes heeft in de liefde.

Evan Mead zat bij Alek Minassian in een speciale klas voor mensen met autisme. Hij is ook de hoofdpersoon van deze zeer aangrijpende en interessante podcast, over jongens die wanhopig graag een meisje willen maar daar niet in slagen. Veel incels zitten, zoals dat heet, ergens op het spectrum, anderen zijn fysiek zo onaantrekkelijk dat ze keer op keer worden afgewezen.

Ellen Chloë Bateman is bevriend met Evan en maakte samen met hem deze podcast over een subcultuur die nog onder de radar zit, maar die levensgevaarlijk is. De vrouwenhaat die in de krochten van de incelforums wordt geventileerd is angstaanjagend. Tegelijkertijd voel je intens medelijden met deze dodelijk eenzame jongens, die dromen waar uiteindelijk iedereen van droomt: iemand die jou leuk vindt.

Zodra de musea weer open zijn, kun je in het Joods Museum in Amsterdam een tentoonstelling met bijna duizend historische rammelaars bezoeken. Misschien staan er dingen hoger op je post-lockdownlijstje dan kijken naar antiek babyspeelgoed, maar dan heb je de podcast De man met de rammelaars nog niet gehoord. 

De talentvolle maker Lotte van Gaalen vertelt in vier afleveringen hoe het kwam dat Heinz Keijser, een Duitser van Joodse afkomst, een verzameling aanlegde van ruim 900 rammelaars, van allerlei materialen en uit alle windstreken. Het is een tragisch, meeslepend verhaal dat door allerlei tijdperken en landen leidt, en waarin de Twee Wereldoorlog een grote rol speelt.

Niet weer een podcast van een museum dat 'ook een podcast moet', maar een volwaardige vierdelige serie – die ook boeiend is als je al jaren geen rammelaar meer hebt vastgehouden. 

Het fenomeen cheerleader is uitgevonden door American Footballclub Dallas Cowboys. De komst van het cheerleaderskorps ergens halverwege de jaren zeventig was een regelrechte sensatie. Ze werden belaagd en gestalkt door fans, uitgebuit door de Dallas Cowboys, die hen een lange lijst aan regels oplegde waaraan ze zich dienden te houden. Cheerleaders moesten sexy zijn, maar ook the girl next door blijven. Ze moesten alle fanmail beantwoorden, mochten nooit een training overslaan en beslist niet daten met de footballers die ze moesten toejuichen.

De club verdiende miljoenen aan de meisjes, maar zelf werden ze geacht het allemaal voor de eer te doen. Je hoort de cheerleaders van het eerste uur, de choreografen, de sportverslaggevers en de fans. Zoals de man in aflevering twee, die als jongetje van veertien een hilarisch gênante brief schreef aan zijn idool Shannon.