VPRO Podcastgids: van babyblues tot spionage

'Raakte me zoals geen andere podcast sinds S-Town. Een meesterwerk,' luidt de blurb van Patrick Radden Keefe (Wind of Change) over West Cork. Kijk, dat krijgt zelfs de grootste misdaadvermijder aan het luisteren. Deze podcast over de moord op de Franse Sophie Toscan du Plantier in de buurt van haar vakantiehuis in de afgelegen Ierse streek West Cork, werd in 2018 uitgebracht op het betaalde podcastplatform Audible. Nu zijn alle afleveringen beschikbaar in de gewone podcast-apps.

Het echtpaar Jennifer Forde en Sam Bungey bracht maanden door in West Cork, deden uitputtend onderzoek en leerden alle kleurrijke inwoners kennen. Naast de norse lokale bevolking kent West Cork vele ‘blow-ins’, mensen die op zoek naar iets, of op de vlucht van iets, in het afgelegen gebied kwamen aanwaaien. De vermoorde Sophie was een blow-in, de belangrijkste verdachte ook. De herinnering aan de moord uit 1996 is 25 jaar later nog springlevend, want het is voor veel mensen het moment dat de streek zijn onschuld verloor. Bovendien is er nog steeds niemand voor veroordeeld.

Er zijn maar liefst dertien afleveringen, maar die slepen je mee in een achtbaanrit. Je ziet woeste Ierse streek met grote rotspartijen, pittoreske dorpjes en luidruchtige pubs voor je.

Hoe verder Forde en Bungey de kluwen ontrafelen, hoe intrigerender het allemaal wordt. De hoofdverdachte alleen is al een onnavolgbaar figuur, maar er zijn ook talloze bijpersonages, van hilarisch tot mysterieus. Er is archiefmateriaal, dagboekfragmenten, verse getuigen.

Ook voor wie niets met true crime heeft een verslavend goede serie.  

Het blije ideaalbeeld waar moeders aan (denken te) moeten voldoen is de laatste jaren door social media nog onhaalbaarder geworden. Des te belangrijker dat er meer aandacht komt voor de keerzijde van de medaille: de ontreddering die jonge moeders en zwangere vrouwen óók kunnen ervaren.

Maar liefst een op de tien moeders krijgt te maken met postnatale psychische problemen: depressies, angsten, PTSS of zelfs psychoses. Toch denken vrouwen die dit overkomt vaak dat ze de enige zijn en worden ze verteerd door schaamte en schuldgevoel. Een baby krijgen hoort toch een roze wolk te zijn, waarbij alles vanzelf op zijn plaats valt? Niet voor niets staat er op geboortekaartjes toch 'Wij zijn dolgelukkig'?

In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport maakte Maarten Dallinga (Verstrikt) samen met researcher Denise Hilhorst de podcast Zwarte Muisjes. Hierin is de hoofdpersoon Sanne: na de geboorte van haar nu vierjarige zoon kreeg ze een postnatale depressie, nu is ze zwanger van een dochter. Zal het deze keer beter gaan? Dat is de grote vraag voor Sanne en haar vriend. 

Maar we ontmoeten ook een heleboel andere jonge moeders die ervaring hebben met psychische problemen. Marieke bijvoorbeeld, die na de bevalling van haar dochter in een gesloten kliniek werd opgenomen met een psychose. En Maria: zij zit op dit moment midden in een postnatale depressie.

Open en eerlijk delen de vrouwen – plus partners – hun lastige gevoelens en ervaringen, in de hoop dat het taboe geslecht wordt. Een moedige en belangrijke podcast.

Het idee voor de podcast Planet Money ontstond na een aflevering op This American Life in 2008, 'The giant pool of money'. Daarin werd uitgelegd hoe de VS in een huizencrisis terecht waren gekomen. Die aflevering was zo'n hit, dat de makers (Alex Blumberg en Adam Davidson) besloten een hele podcast aan economische onderwerpen te wijden.

Wat Planet Money zo goed maakt - zoals je kon verwachten, gezien de makers - is dat het schijnbaar droge economische kost op een spannende en relevante manier vertelt. En dat doen ze zo overtuigend dat begin 2020 de mijlpaal van duizendste aflevering werd bereikt.

Deze aflevering over socialisme is ook weer zo'n aanrader. Hoe begon het, welke versies zijn er, en hoe ontwikkelt socialisme zich verder?

Maria Butina is nog geen dertig als ze wordt gearresteerd op verdenking van spionage. Ze is razendslim, spreekt vloeiend Engels en heeft een missie.

Maar wat is die missie precies? Ze is actief in de Russische wapenlobby, omdat ze vindt dat wapenbezit in haar vaderland net zo'n grondrecht zou moeten zijn als in Amerika. Maar Maria Butina had nog veel grotere ambities, zo blijkt uit de podcast Spy Affair.

Daarin hoor je niet alleen Maria zelf, maar ook diverse mensen die haar pad kruisten en niet konden peilen wat voor Russisch vlees ze in de kuip hadden. Zoals Patrick Byrne, een hotshot die alles van blockchaintechnologie weet en ondanks zijn argwaan viel voor haar charmes.

Speelde Maria een rol in de verkiezing van Trump? Je hoort het in deze spannende spionagepodcast.

Toegegeven, misschien moet je even wennen aan de stem van host en muziekjournalist Rob Harvilla. Of eerder: zijn manier van praten, die... Nogal! Dramatisch... kán... overkomen. Maar zodra je hooked bent, qua inhoud, vergeet je dat weer. Een beetje.

60 liedjes die de jaren 90 uitleggen is, laten we wel wezen, een steengoed concept. En steengoede concepten kunnen soms tegenvallen. Maar deze podcastserie vooralsnog niet. Althans, na het beluisteren van twee afleveringen, waarvan een gaat over r&b-groep TLC en hun hit 'No scrubs', wat een hele aardige is, ook als je, in tegenstelling tot deze Koostipschrijver, géén fan bent. 

De jaren 90 uitleggen is een eclectisch feestje, blijkt uit de lijst artiesten en hits die Harvilla al besprak. Hij begon zijn serie met nineties darling 'You oughta know' van Alanis Morisette. Daarna volgden: No Doubts 'Just a girl', Biggies 'Juicy', The Breeders' 'Cannonball', en die ene crossover-hit van Shania Twain die iedereen wel kent. Het belooft in ieder geval veel nostalgie.
Luisteren doe je via Spotify, daar waar de liedjes natuurlijk (gelijk na de aflevering) te beluisteren zijn.