Alex is niet zoals andere Zweedse speurders: hij drinkt, snuift, neemt vuil geld aan, schiet erop los en laat zijn emoties (vooral woede) de vrije loop. Bedenker en vertolker Dragomir Mrsic vertelt.

‘Als je denkt aan Zweedse krimi’s, dan denk je waarschijnlijk eerst aan Wallander of Beck – maar zij zijn oud, Alex is nieuw!’

Aldus gebruiker mikael-97039 op de IMDB-pagina van de Zweedse dramaserie Alex. De show krijgt van de lyrische amateurrecensent negen uit tien mogelijke sterren. ‘Als je Wallander wilt zien, dan is dit niets voor jou. Als je Wallander keer tien wilt zien, dan is dit voor jou.’

Het is misschien wel het beste compliment dat Dragomir Mrsic (48) – zowel de bedenker van als de hoofdrolspeler in Alex – kon krijgen: ‘Net zo blij was ik met de vergelijkingen naar internationale topseries als The Shield en 24 of Dirty Harry – mijn eigen favorieten. Het betekent dat ze ons doel hebben begrepen. En dat voelt heel goed.’

Met de traditionele Zweedse politieserie heeft Alex inderdaad niets van doen. Het titelpersonage is zo corrupt als maar kan. Nog voor het einde van de eerste aflevering (van de zes) zijn er rake klappen uitgedeeld, een paar stevige lijntjes genomen en is het onderzoek naar Alex’ (wan)gedrag in volle gang. Mrsic: ‘Ik wilde agenten laten zien zoals ik ze ken.’

Dragomir, of ‘Gago’ zoals zijn bijnaam luidt, is meer dan goed bekend met de politie en de zelfkant van de samenleving. Zijn vader werd nog voor zijn geboorte veroordeeld voor moord, zowel een broer als een zus raakt verslaafd aan heroïne. Hoewel de Bosnische Zweed zich in zijn jeugd aanvankelijk stort op een carrière in de sport – hij wordt Nordic kampioen taekwondo – lonkt ook de criminaliteit. In 1990 berooft hij samen met aantal vrienden een bank in Stockholm, wat heet: de overval staat nog steeds bekend als de grootste heist van Zweden. Zo’n tachtig miljoen hedendaagse euro’s worden Gotabänken ontvreemd.

Gago en vrienden reizen daarop de wereld rond maar worden uiteindelijk alsnog gepakt en met behulp van DNA-bewijs veroordeeld. De bankovervaller zit ruim drie jaar in de gevangenis, tussen moordenaars, verkrachters en drugsdealers en besluit daar zijn leven over een andere boeg te gooien. Hij opent een sportschool, traint zelfs het Olympisch taekwondoteam, krijgt zo ook een reeks beroemdheden over de gymvloer en rolt met zijn karakterkop als bijna vanzelfsprekend het acteervak in. Hij maakt naam met de Jens Lapidus-verfilming Snabba cash (Easy Money, 2010) en speelt tegenover Tom Cruise als de bad guy in de futuristische actiefilm Edge of Tomorrow (2014).

Waarmee we terugkomen bij Alex. ‘Ik kreeg het idee zo’n tien jaar terug en werd daarbij dus geïnspireerd door mijn eigen ervaringen. Toen ik nog op de vlucht was had ik een agent achter mij aanzitten die leek op Alex. En daarna kregen we een andere agent, die leek ook op Alex. Nee, eerlijk: ze waren nog tien keer erger. Alex heeft nog gevoel, een familie: hij wil iets goed doen, maar deze gasten… alles is van hen afgeleid.’

© Lumière / IMDb

Hij heeft geen contact (meer) met de agenten, alleen nog met de rechercheur die ervoor zorgde dat een van hen uit zijn ambt werd gezet. ‘Toen ik hem vertelde over dit project, drukte hij mij nog op het hart dat ik Alex niet sympathiek over mocht laten komen. “Wie gaat hem spelen?” Ik, zei ik. “Oh, dan is het goed.” Haha.’

Waarna overigens niet gedacht moet worden dat Gago zijn achtervolgers, of überhaupt politieagenten die geneigd zijn het recht in eigen hand nemen, veroordeelt. Liever een snute (flik) dan een rechtschapen politieagent, zo stelt hij. ‘They’ll fuck you up, man. En dat moeten ze ook. In Zweden hebben we momenteel te maken met een hoop problemen.’ Hij ratelt desgevraagd een lijst incidenten af – die hij onbedoeld toch als smakelijke anekdotes presenteert – reikend van explosies en steekpartijen tot achtervolgingen en schietpartijen. ‘Het is niet zoals het was. Er zijn meer bendes, meer geweld, meer drugs, meer moorden.’

De acteur stelt dat zijn land zelfs Mexico voorbij is qua moordcijfers, al valt die bewering niet bepaald te staven; wel is men bijvoorbeeld Noorwegen en Duitsland voorbij en zijn de cijfers vergelijkbaar met het zuiden van Italië, waar de georganiseerde misdaad nog vanouds aanwezig is. Niet voor niets gold ook Gomorra als inspiratie voor de serie Alex.

Nog even over dat personage dan, want in hoeverre komen Gago en zijn creatie eigenlijk overeen? ‘Een hoop, natuurlijk. Alex is zo toegewijd en uiteindelijk – ondanks al zijn demonen – staat vooral familie bij hem voorop. Dat is voor mij niet anders: ik zou alles doen voor mijn kinderen. Alex zal ook nooit opgeven, net als ik. Als het niet via de ene weg kan, dan wel via de andere. Hij is niet bang om te verliezen, want verliezen stelt niks voor. Het niet proberen is veel erger. Als ik het niet probeer, dan voelt het alsof ik gefaald heb; als ik faal, heb ik het in ieder geval geprobeerd. Dus dat hebben we gemeen. En misschien, als Alex hier naar een coffeeshop zou gaan, dan loop ik misschien wel achter hem aan, haha.’

Het eerste seizoen van Alex is sinds 5 december verkrijgbaar op dvd en tevens online te streamen via lumiereseries.com. Vanaf 2 januari is Alex beschikbaar als onderdeel van het Movies & Series XL-pakket bij Ziggo.

Meer over Alex