Oorlog. In mei ontkom je er niet aan. Soldaat van Oranje op televisie, kranten die volstromen met oorlogservaringen, nieuwe boeken over oude verzetsdaden en documentaires met de laatste overlevenden van WO II. Allemaal heel waardevol en toch maakt het me ook ongelofelijk cynisch.

Zelf kijk ik bijna elk jaar rond deze tijd een keer naar Band of Brothers, de HBO-miniserie uit 2001. Een doordringend tiendelig verhaal over de verrichtingen van Easy Company, paratroepers in de Amerikaanse luchtmacht, die alles meemaken van D-Day tot Operation Market Garden, de slag om de Ardennen en de uiteindelijke capitulatie van Duitsland.

RTL7 zendt de serie de laatste paar weken uit (de laatste aflevering is niet geheel toevallig volgende week) en adverteert daarvoor vrij simpel met kreten als 'broederschap', ' geschiedenis' en beelden van bominslagen en de bevrijding. Oorlog is tenslotte ook 'stoer', zo simpel is het, iets dat onder het zenderkopje 'meer voor mannen ' valt. Voor na de voetbal.

Band of Brothers maakte flinke indruk op me, de eerste keer dat ik de serie bekeek. Ik had wel les gekregen over de oorlog op de basisschool en op de middelbare, maar dat was toch voornamelijk feitenkennis, vooral over het verzet in Nederland. In Band of Brothers zag ik voor het eerst (of begreep ik pas voor het eerst) hoe een soldaat de oorlog in Europa beleefd moest hebben. Oorlog is hel, dat zie je, en zeker in de Ardennen – waar men vrijwel constant gebombardeerd werd – voel je het. Je eigen bank heeft ineens iets weg van een schuttersputje.

Aangrijpender nog zijn de verhalen van de veteranen die elke aflevering openen. Hoe goed Damian Lewis en zijn collega's ook kunnen acteren, het haalt het niet bij de emotie van de echte Dick Winters (1918-2011) en kameraden. Producenten Steven Spielberg en Tom Hanks (natuurlijk ook van dat andere aangrijpende oorlogsdrama, Saving Private Ryan en later The Pacific) kiezen er daarbij bewust voor om de heren anoniem te houden tot de laatste aflevering. Welke acteur wie speelt maakt niet uit – het gaat om de ervaring.

Waarom ben ik dan na deze lofzang zo cynisch? Omdat ik het inmiddels door en door ken, omdat ik niet meer kijk omdat het me iets doet, maar uit gewoonte. In deze maand ben ik compleet afgestompt. We krijgen verhaal na verhaal, het één nog pijnlijker dan het andere, maar het komt niet binnen. Begrijp me goed, ik heb immens respect voor al die verhalen en voor de mensen van wie ze afkomen, maar vertel mij ze volgend jaar eens niet alleen in mei.

Meer over Band of Brothers