‘Dood aan de Arabieren,’ schreeuwt de harde kern van voetbalclub Beitar Jerusalem. De documentaire Forever Pure volgt het seizoen 2012-2013.

Russische en Amerikaanse miljardairs, Arabische oliesjeiks en sinds kort ook Chinese zakenlui met te veel geld kopen voetbalclubs op, door hen beschouwd als lucratieve investering in een populair stuk speelgoed. Maar naast sportieve en zakelijke belangen spelen ook andere motieven vaak een rol. Neem de Russisch-Israëlische miljardair Arcadi Gaydamak, die in 2005 Beitar Jerusalem FC aanschafte, een club uit de hoogste Israëlische divisie. Gaydamak had, naast een uiterst dubieuze reputatie, ook politieke ambities; hij wilde burgemeester van Jeruzalem worden en was uit op de stemmen van de aanhang van Beitar Jerusalem. Toen Gaydamak niet werd verkozen, daalde zijn belangstelling voor de club pijlsnel. Wel trok hij, uit welke motieven ook, twee spelers uit Tsjetsjenië aan, moslims. De fanatieke fans van Beitar Jerusalem – de enige club waarvoor nog nooit een Arabier had gevoetbald, met de grootste supportersschare in Israël – reageerden furieus.

Vooral La Familia, de ultraconservatieve en nationalistische harde kern die zich volledig identificeert met het joodse karakter van de club en de staat Israël, toonde zijn ware gezicht. ‘Dood aan de Arabieren’ en ‘we zijn het meest racistische team,’ werd er gescandeerd. De beide Tsjetsjenen, geen Arabieren dus, begrepen niet wat hen overkwam. De doodsbedreigingen aan hun adres noopten de teamgenoten, de trainer en het clubbestuur tot stellingname. Toen de populaire aanvoerder en doelman opriep tot kalmte veranderde het ‘Ariel Harush, olé, olé’ in ‘Harush is een verrader’ en ‘Harush is dood’. Toen voorzitter Itzik Korenfein het spandoek ‘Forever pure’ – waarmee ‘raszuiverheid’ werd verlangd in plaats van Arabieren – veroordeelde, omdat Joden die term ‘gezien het verleden’ niet mogen gebruiken, zong La Familia bij zijn woning dat ze zijn dochter gingen verkrachten. ‘Wat je in het stadion op de oosttribune ziet, is een samengebalde, versterkte versie van de houding in onze samenleving,’ zei de voorzitter. Het is geen toeval dat toenmalig minister van Defensie Avigdor Lieberman, die Beitar Jerusalem prees als de belichaming van nationalisme, en ook premier Benjamin Netanyahu, zich graag met de club associeerden.

Arcadi Gaydamak in Forever Pure

Giftig klimaat
De Russisch-Israëlische filmmaker Maya Zinshtein volgt in haar documentaire Forever Pure de gebeurtenissen bij Beitar Jerusalem in het seizoen 2012-2013 op de voet. De onversneden haat en het racisme waarvan de supporters tijdens dit competitiejaar blijk geven, doen de uitlatingen van fans bij confrontaties tussen Nederlandse topclubs verbleken tot peptalk. ‘Vergeleken met de gedragingen van La Familia oogt de Noord-Londense derby [tussen Arsenal en Tottenham –red.] als een love-in,’ schreef The Guardian over de film.

Naarmate het seizoen vordert, juist nu de club meedoet om het kampioenschap en de spelers al dromen van Europees voetbal en contracten in het buitenland, neemt de spanning toe. Beide Tsjetsjenen, die buiten het stadion voortdurend worden omringd door bodyguards, krijgen het zwaar te verduren. De een raakt slaags met een toeschouwer en krijgt rood, de ander scoort, maar dat keert zich juist tegen hem: La Familia boycot voortaan het stadion, de tribunes blijven halfleeg. De beslissende wedstrijd gaat tegen het Israëlisch-Arabische Bnei Sakhnin. Deze supporters kunnen er ook wat van: ‘Beitarfans zijn allemaal ziek door de varkensgriep, ze moeten dood.’ Het antwoord laat zich raden: ‘Dood aan de Arabieren!’

Ook het vervolg laat zich wel raden. Aan het eind van het seizoen keren beide Tsjetsjenen terug naar Grozny en verlaten de keeper, de trainer, de voorzitter én de eigenaar Beitar Jerusalem.

Forever Pure is geen vrolijk stemmende documentaire, helemaal niet als het giftige klimaat rond Beitar Jerusalem inderdaad een geconcentreerde afspiegeling is van dat in de Israëlische samenleving als geheel. Nadat Zinshtein een samenvatting van Forever Pure op de website van The Guardian had geplaatst, kreeg ze een e-mail met daarin de tekst: ‘Je volgende film zal over je begrafenis worden gemaakt.’

Forever Pure is nu te zien op Netflix

Meer over Forever Pure/Netflix