‘Van alle eigentijdse actrices is Isabelle Huppert degene die de grootste durf toont in haar keuzes van rollen voor toneel en film,’ schreef de Franse filmcriticus en filmmaker Serge Toubiana in 2005 bij een Huppert-retrospectief. ‘Ze houdt ervan de meest uiteenlopende filmmakers uit te kiezen en haar vele verschijningen maken haar niet tot een vertrouwd gezicht. Integendeel, ze maken haar mysterie alleen maar groter.’
Toubiana maakte in 2001 een documentaire over Huppert, Une vie pour jouer, waarin we zagen hoe Huppert zich in een piepkleine kleedkamer oplaadde voor haar rol in Medea op het theaterfestival van Avignon. Ondertussen hoorden we Huppert in voice-over. ‘Medea spelen betekent dat je met heel je lichaam en ziel van haar bent. Je bent in een emotionele ruimte waaruit je niet kunt of wilt ontsnappen.’ Jezelf volledig vervangen door die ander, zo beschrijft Huppert acteren in Une vie pour jouer. En dat voelt voor haar niet onnatuurlijk. ‘Het eerste gevoel dat ik over mezelf had, was dat ik geen gezicht had, geen contouren. Dat ik iets heel vaags was, dat ik niets was… misschien is dat hoe je acteur wordt. Omdat je denkt dat je eigenlijk niets bent.’
Nu is er een nieuwe documentaire over Huppert, Isabelle Huppert. Message personnel, van de Franse filmmaker William Karel. De titel verwijst naar het lied van Françoise Hardy Message personnel, dat Huppert vertolkte aan de piano in 8 Femmes van François Ozon. We zagen Huppert in close-up, die in de camera keek. Een typisch Huppert-shot, met wanhoop die van het doek af spat, al voordat de tranen komen. ‘Huppert kan haar tranen op de seconde precies laten rollen,’ vertelde Ozon in het commentaar bij de dvd van zijn film, ‘en kan dat in de volgende take opnieuw. Er is niemand anders die dat kan zoals zij.’
Maar het is niet alleen haar feilloze techniek die maakt dat velen haar zien als de beste actrice ter wereld. ‘Films zetten ons aan het denken over emoties,’ zei Jean-Luc Godard. En dat is waarom Huppert zo goed is, volgens de regisseur. ‘Ze denkt na. Ze speelt niet zozeer een personage, zoals anderen dat doen, maar ze probeert de situatie van de film te begrijpen.’ Huppert vult daarbij niet alles in, maar weet ruimte te laten voor de kijker. Dat is een van de redenen waarom een regisseur als Michael Haneke zo graag met haar werkt. ‘Ik geef de kijker de kans om deel te nemen,’ zei de regisseur in een interview met The Guardian over zijn film Amour, waarin Huppert een hoofdrol speelde. ‘Het publiek maakt de film af door erover na te denken.’
Misschien ligt het mysterie van Huppert ergens in die ruimte. Als geen ander weet ze zo de wanhoop en waanzin van haar personages invoelbaar te maken. ‘Ik houd ervan ongewone personages te spelen en ze zo normaal mogelijk te maken,’ zei Huppert in een interview met The Guardian, ‘want we weten allemaal dat het tragische en abnormale zich achter het normale verschuilt.’ Maar dat is natuurlijk nog lang niet alles. Huppert blijft ongrijpbaar, zoals het een mysterie betaamt.