De Chileens-Franse filmmaker Alejandro Jodorowsky probeerde jarenlang Frank Herberts sf-roman Dune (1965) te verfilmen. In de documentaire Jodorowsky's Dune vertelt hij waarom de film er nooit kwam.

In een Parijs’ appartement ligt een boek op tafel. Een niet ongewoon verschijnsel. Op twee kleine details na. Het appartement is dat van Alejandro Jodorowsky. En het boek, dat is het sciencefictionfilmproject uit de jaren zeventig waarvan geen seconde werd geschoten: Dune.

Ja, David Lynch verfilmde Frank Herberts filosofische sf-roman uit 1965 een kleine dertig jaar nadat deze was verschenen. Maar die flop-in-ieder-opzicht was niet de Dune van dat boek op die tafel in dat Parijse appartement. Die film was niet de droom van Alejandro ‘Jodo’ Jodorowsky.

Een anderhalf telefoonboek dikke pil in fors oblongformaat is het, Jodo’s Dune. Alle drieduizend shots getekend door wijlen Jean Giraud alias Moebius. Hemelbestormende filmkunst in fascinerend embryonale storyboardvorm. Schitterende storm in het brein van een Franse Chileen, wiens lange en wonderlijke leven kriskras en non-conformistisch door allerhande kunstvormen zoeft. Dit jaar wordt hij negentig, de schepper – dat mag hij heten, schepper – van fantastische cinetrips als El Topo, La Montaña Sagrada en Santa Sangre.

Trailer van de documentaire Jodorowsky's Dune (2014)

Negentig. Jodorowsky’s innerlijke vuur brandt onverminderd. Nog steeds legt en leest hij de Tarot van Marseille, ter inzicht en verdieping. Nog steeds praktiseert hij de psicomagia (‘Wat?’). Nog steeds maakt hij films die op geen andere films lijken. En is hij de meest inspirerende, levensomarmende, prachtige kerel die je je kunt voorstellen. Alejandro Jodorowsky zou gekloond moeten worden – deze verweesde planeet heeft acuut behoefte aan veel, heel veel Jodo’s. Nee, het is geen wonder dat Hollywood noch iemand anders hem zijn visioen Dune wilde laten verwezenlijken: Jodo staat voor alles wat de filmindustrie niet is.

Waarom het mystieke sf-epos over leven en dood op de woestijnplaneet Duin er nooit kwam, werd door Frank Pavich gechroniqueerd in de documentaire Jodorowsky’s Dune uit 2015. De meesterdromer zelf vertelt – in de oorspronkelijke versie beurtelings in het Spaans, Engels en Frans – over De Grote Onvoltooide in zijn scheppende leven. Het nu eens hilarische, dan weer tragische relaas gaat over, tja, hoe formuleren we dit? Zo: over alles. Abstract? Niet in de extragalactische poëzie van het Jodoversum. Wie anders immers dan de dichter zal de mooiste, de diepste, de oudste dingen, het onverwoordbare in de wereld verbeelden? ‘Dit’, zegt Alejandro Jodorowsky in de documentaire over zijn Dune, ‘is de film die ik droom.’ En die droom is eeuwig.

De documentaire Jodorowsky’s Dune is op vrijdag 15 februari te zien op ARTE, 21:45-23.15 uur

Meer Dune/Jodorowsky