In Spanje wordt het nieuwe jaar ingeluid door het eten van twaalf druiven. In Colombia worden koffers meegesleurd, om een reislustige toekomst te garanderen. In Nederland veranderen steden in halve oorlogsgebieden. En in Duitsland? Daar kijkt iedereen op 31 december naar een 17 minuten durende korte film, getiteld Dinner for One (ook bekend als Der 90. Geburtstag).
De komische sketch van Britse origine, die dateert uit de jaren twintig van de vorige eeuw, begint elk jaar met een introductie van de Duitse acteur Heinz Piper, die het publiek welkom heet bij het ‘ungewöhnlichste Geburtstagsdinner, das es je gab’. De welgestelde Miss Sophie viert haar negentigste verjaardag en meent dat alle vier de genodigden aanwezig zijn, terwijl ze sinds een kwart eeuw allemaal dood zijn. Haar trouwe butler James wil haar niet kwetsen en vraagt: ‘Same procedure as last year, Miss Sophie?’. Waarna hij namens iedere gast het glas heft en vervolgens ook opdrinkt. Na vier gangen is hij zo stomdronken dat hij nauwelijks nog op zijn benen kan staan.
Dinner for One werd door de Norddeutscher Rundfunk (NDR) in 1962 ‘ontdekt’ in een theater in Blackpool, en een jaar later werden acteurs Freddie Frinton en May Warden naar Hamburg gevlogen voor een televisieregistratie. Zonder nasynchronisatie, want de sketch draait vooral om fysieke humor. De eerste uitzending was geen daverend succes, en ook de herhalingen lieten geen blijvende indruk achter. Pas toen NDR in 1972 Dinner for One inzette als opvulling voor hun eindejaarsprogrammering sloeg de film echt aan: een bijzondere traditie was geboren.
Sinds 1972 wordt Dinner for One op 31 december op verschillende Duitse zenders uitgezonden, meerdere keren per dag. En niet alleen in Duitsland is het een traditie: ook in onder meer Oostenrijk, Zwitserland, Zweden, Denemarken, Australië en Zuid-Afrika behoort de sketch tot de vaste rituelen. Grote uitzondering is het land van oorsprong, Groot-Brittannië, waar Dinner for One relatief onbekend is. Al komt daar langzaam verandering in: verleden jaar werd de film voor het eerst op oudejaarsdag uitgezonden, door betaalzender Sky Arts.
Er zijn in de loop der jaren ook talloze alternatieve versies opgenomen, in meerdere talen en dialecten. Zo maakten Joop Doderer en Tineke van Leer voor het televisieprogramma Een mens wil… van Mies Bouwman een alleraardigste Nederlandse bewerking, die nog op YouTube te zien is (onder de foutieve titel Diner for One). Creatievelingen bouwden een variant met Lego. En de Duitstalige marketingafdeling van Netflix produceerde drie jaar geleden een versie waarin de vier dode gasten vervangen werden door iconische personages uit hun eigen series, zoals Frank Underwood uit House of Cards.
Geen van deze bewerkingen haalt het echter bij het briljante ‘origineel’ uit 1963. En het is gelukkig deze versie die ook in 2019 het einde van het jaar zal inluiden op zowel ARD als de regionale Duitse zenders. Oftewel: ‘Same procedure as last year.’