De meeste documentaires gaan over ellende. Hoe heerlijk is het daarom wanneer er zo nu en dan eentje voorbijkomt waarin gewoon een fantastisch, ongelooflijk verhaal verteld wordt, dat zowel amuseert, verbaast, intrigeert als ontroert. Ruim vijftien jaar maar liefst filmde de Spaanse acteur Gustavo Salmerón (geboren in 1970) met regelmaat zijn familie, maar vooral zijn moeder, Julita. Deze markante dame had drie wensen voor haar leven: een groot gezin, een aap en een kasteel. En die kwamen uit.
Lots of Kids, a Monkey and a Castle (originele titel: Muchos hijos, un mono y un castillo) toont aan de hand van opnamen uit de oude doos hoe het er vroeger thuis aan toe ging, bij Gustavo en zijn vijf broers en zussen. Een vrolijke boel, zo te zien, vrij en chaotisch, met een moeder die vol overgave meespeelt met haar kinderen. Verkleedpartijen, uitstapjes, met z’n allen in zee of van de glijbaan. Een normaal gezin, volgens Julita. Dat van de ene op de andere dag rijk werd. Extreem rijk.
Waar precies de erfenis vandaan kwam die ervoor zorgde dat de kinderschare en de aap zich in een kasteel konden gaan vestigen, blijft schimmig. Julita is weliswaar een vat vol verhalen, dat wil niet zeggen dat ze alles vertelt.
Gaandeweg echter valt er weleens een lijk uit de kast. En die zat al zo vol. Wanneer door de crisis het kasteel verkocht moet worden, blijkt pas echt hoeveel tachtigplusser Julita altijd verzameld heeft. Dozen vol poppenhuisspulletjes, kapotte paraplu’s, kerstversiering, de as van overledenen, kruizen in soorten en maten; er komt geen einde aan. En niks mag weg.
Toen Gustavo als volwassene de camera oppakte om te filmen wat er zoal gebeurde om en rond dit ongewone huishouden van Jan Steen, maakte niemand bezwaar. Sterker: het werd niet zo serieus genomen. Dat het gezin Salmerón uiteindelijk wereldwijd festivalfurore zou maken, was dan ook voor iedereen een grote verrassing. Na de première in het Tsjechische Karlsbad in 2017 volgde een ovationeel applaus, dat een kwartier aanhield toen het geraakte publiek doorkreeg dat de ouders van de regisseur ook in de zaal zaten. Want dood en leven, familie en loslaten; die thema’s kennen we allemaal. Lots of Kids, a Monkey and a Castle is als een heilzaam bad waarin het nodige te lachen valt.
De documentaire Lots of Kids, a Monkey and a Castle is op vrijdag 28 juni te zien op NPO 2, om 22.55.