In de VPRO-Telefilm Groenland, zaterdag 14 februari te zien op de NPO 3 (en daarna op Uitzending Gemist), worden twee geliefden ver van de bewoonde wereld op de proef gesteld. De film heeft een experimentele vorm. Een interview met regisseur Tomas Kaan. ‘Ik ben op zoek naar de meest waarachtige vorm.’
De uit Vlaanderen afkomstige fotograaf Hugo (Thomas Ryckewaert) ziet op een
expositie van zijn werk – foto's van het mooie maar barre Groenland – de
beeldschone, tien jaar jongere, Amsterdamse Iris (Gaite Jansen). Hij valt als
een blok voor haar en weet haar een tijdje later ook te versieren. Buiten bed
loopt hun relatie niet erg soepel: hij is een nukkige kunstenaar, die niet
accepteert dat zij ook een sociaal leven heeft. Een Telefilm met een opvallende
vorm, waarin documentaire, fotografie en tekst zijn verwerkt. Het scenario is
van schrijver Philip Huff (Dagen van gras) en de regie van Tomas Kaan (Wij zijn
18, Dagen van gras).
Tomas Kaan: ‘Het stond niet meteen vast dat de film zich in Groenland zou afspelen. Het is meer een plek die ergens voor staat , zoals Timboektoe of Ouagadougou of Verweggistan uit de Donald Duck. Zo’n plek waarbij de naam alleen al een romantisch gevoel van “het randje van de wereld” oproept, een van de laatste wildernissen op deze aarde. We wisten dat we documentaire-elementen in de film wilden toevoegen, dus zochten we een locatie die daar visueel bij paste. Het werd uiteindelijk Groenland vanwege de romantiek , maar ook de unieke cultuur. Die is nog wel aanwezig, maar er is steeds minder van over, dat heeft iets verdrietigs. Langzaam maar zeker zie je dat het leed van de westerse wereld daar toeslaat, dat je die oerwereld langzaam kunt afpellen. Dit was dan weer belangrijk voor het liefdesverhaal in de film, dat synchroon met die wereld ook langzaam afbrokkelt.’
‘De stijl van de film komt voort uit eerder werk dat ik heb gemaakt en de behoefte dit te combineren. Ik heb veel documentaires en videoclips gemaakt, en ik schrijf. Film maken is voor mij eigenlijk een zoektocht naar wat het medium film allemaal is , en wat je ermee kunt. Groenland toont verschillende momenten uit een relatie en is een soort herinnering, een fotoboek van Hugo, en niet per se een accuraat verteld verhaal. Daarom bestaat de film ook uit flarden documentaire, flarden foto’s en flarden verhaal. Het valt mij op dat veel Nederlandse speelfilms heel rechttoe rechtaan worden verteld. Dit kan geweldig werken als het verhaal goed is, maar ik ben juist geïnteresseerd in het oprekken van zulke conventies. Film niet “gewoon” als film behandelen. Dit project heb ik aangegrepen om echt die grenzen tussen documentaire, fictie, vorm en verhaal elke keer weer op te zoeken . Om in elke scène, in elk shot, elke tekst die overgedragen moet worden, te kijken hoe je dat kunt doen met optimaal gebruik van de middelen die je hebt. Dat vind ik een interessante zoektocht en dat zet ik ook centraal in mijn werk. Het gaat mij om het vinden van de meest waarachtige vorm. Daardoor kan ik van te voren vaak ook niet voorspellen wat er uiteindelijk uit gaat komen; dat blijkt pas als ik de juiste vorm eenmaal gevonden heb.’
Tomas Kaan: ‘Het stond niet meteen vast dat de film zich in Groenland zou afspelen. Het is meer een plek die ergens voor staat , zoals Timboektoe of Ouagadougou of Verweggistan uit de Donald Duck. Zo’n plek waarbij de naam alleen al een romantisch gevoel van “het randje van de wereld” oproept, een van de laatste wildernissen op deze aarde. We wisten dat we documentaire-elementen in de film wilden toevoegen, dus zochten we een locatie die daar visueel bij paste. Het werd uiteindelijk Groenland vanwege de romantiek , maar ook de unieke cultuur. Die is nog wel aanwezig, maar er is steeds minder van over, dat heeft iets verdrietigs. Langzaam maar zeker zie je dat het leed van de westerse wereld daar toeslaat, dat je die oerwereld langzaam kunt afpellen. Dit was dan weer belangrijk voor het liefdesverhaal in de film, dat synchroon met die wereld ook langzaam afbrokkelt.’
‘De stijl van de film komt voort uit eerder werk dat ik heb gemaakt en de behoefte dit te combineren. Ik heb veel documentaires en videoclips gemaakt, en ik schrijf. Film maken is voor mij eigenlijk een zoektocht naar wat het medium film allemaal is , en wat je ermee kunt. Groenland toont verschillende momenten uit een relatie en is een soort herinnering, een fotoboek van Hugo, en niet per se een accuraat verteld verhaal. Daarom bestaat de film ook uit flarden documentaire, flarden foto’s en flarden verhaal. Het valt mij op dat veel Nederlandse speelfilms heel rechttoe rechtaan worden verteld. Dit kan geweldig werken als het verhaal goed is, maar ik ben juist geïnteresseerd in het oprekken van zulke conventies. Film niet “gewoon” als film behandelen. Dit project heb ik aangegrepen om echt die grenzen tussen documentaire, fictie, vorm en verhaal elke keer weer op te zoeken . Om in elke scène, in elk shot, elke tekst die overgedragen moet worden, te kijken hoe je dat kunt doen met optimaal gebruik van de middelen die je hebt. Dat vind ik een interessante zoektocht en dat zet ik ook centraal in mijn werk. Het gaat mij om het vinden van de meest waarachtige vorm. Daardoor kan ik van te voren vaak ook niet voorspellen wat er uiteindelijk uit gaat komen; dat blijkt pas als ik de juiste vorm eenmaal gevonden heb.’