De marionettenserie Thunderbirds – geliefd én verguisd – bestaat vijftig jaar. Cinekid viert dit vrijdag 23 oktober met de vertoning van de eerste twee afleveringen.

‘Thunderbirds are go!’ Deze legendarische uitspraak was voor het eerst te horen op 30 september 1965, toen de eerste aflevering van Thunderbirds in Engeland werd uitgezonden. De serie was meteen een grote hit onder de Britse kijkers, en later ook in 66 andere landen. Thunderbirds maakte gebruik van grote marionetten die deels elektronisch bestuurd werden. De verhalen draaien om een vijftal broers die de wereld redden door gebruik te maken van futuristische machines en voertuigen.

Bedenker Gerry Anderson werd geïnspireerd door een mijnramp in Duitsland, 'das Wunder von Lengede', waarbij 21 gevangen mijnwerkers niet snel bevrijd konden worden omdat het vervoeren van een gigantische drilboor te veel tijd koste. Anderson bedacht een serie waarin de helden dankzij futuristische technologie wél in rap tempo zouden kunnen reageren op rampen.

Als je de serie nu kijkt, valt vooral op hoe laag dat tempo nog altijd ligt. De actie sleept zich voort en er wordt vooral héél veel gepraat. Dit komt mede door het maakproces: door de technische vereisten kon men maar enkele minuten filmen op één dag, en actiescènes hadden meer voeten in aarde dan praatscènes.

De arbeidsintensiviteit betaalde zich wel uit: na het zien van een pilot van 25 minuten was producer Lew Grade zo enthousiast dat hij Anderson en zijn crew vroeg deze aflevering (en alle andere ) uit te breiden tot 50 minuten. Daarnaast werd het budget per aflevering verhoogd van £25,000 tot £38,000. Daarmee werd Thunderbirds één van de duurste series tot dan toe.



Voor de makers leverde dit wel extra problemen op: het uitbreiden van de aflevering met 25 minuten bracht het tempo van de serie danig omlaag en kostte erg veel tijd. Om de verhoogde kosten te drukken werd gepoogd een Amerikaanse zender te strikken. Daarvoor werden de verhalen en personages veramerikaniseerd, maar het mocht niet baten. Aanvankelijk was er vraag genoeg: verschillende zenders boden tegen elkaar, waardoor producent Grade overmoedig werd en steeds hogere prijzen vroeg. Met als resultaat dat uiteindelijk geen enkele zender toehapte. Vooral door het gebrek aan Amerikaanse investeerders werd na twee seizoenen de stekker uit Thunderbirds getrokken: de serie was te duur.

Desondanks blijkt de serie een lange adem te hebben: filmmakers als Peter Jackson (Lord of the Rings), Nick Park (Wallace and Gromit) en Edgar Wright (Shaun of the Dead) hebben gezegd dat de serie hen als kinderen inspireerde om filmmaker te worden. En Trey Parker en Matt Stone, bekend van South Park, maakten met Team America: World Police een parodie op Thunderbirds. Al waren zij als kinderen dan weer geen fans. Trey Parker: 'De serie is zo traag en de poppen zitten alleen maar te praten. Wij vroegen ons alijtd af waarom de maker die poppen niet meer liet doen; nu snappen we dat pas. Gerry Anderson moet gestoord zijn geweest. Hoe hij tientallen series met poppen heeft kunnen maken, ondanks alle moeilijkheden die dat met zich meebrengt?! Ik wil het nooit meer doen. Als ze zouden dreigen om mijn moeder te vermoorden als ik geen tweede poppenfilm zou maken, dan zou ze nu morsdood zijn. Dat is geen grapje.'

De eerste twee afleveringen van Thunderbirds worden vrijdag 23 oktober vertoond op Cinekid. Hier vind je meer informatie.