Een lange animatiefilm maken in Vlaanderen, gesproken in archaïsch Oostends dialect én bedoeld voor volwassenen: voormalig reclameregisseur en animator Jan Bultheel achtte het lange tijd een droom die nooit zou uitkomen. En toch flikte hij het, met behulp van een minimaal budget, motion capture-technieken en een simpele, uitgebeende tekenstijl.

Cafard (Frans voor 'kakkerlak') vertelt de onwaarschijnlijke geschiedenis van het Belgische ACM-korps, de eerste pantserdivisie ter wereld. Na de oprichting in 1914 trok de vierhonderd man tellende eenheid vol goede moed ten strijde om het vaderland te bevrijden. Voor de kerst zouden ze weer thuis zijn, beloofden ze hun geliefden, maar het liep natuurlijk allemaal anders. Gedesillusioneerd eindigden ze uiteindelijk aan het oostelijk front, waar de uitbraak van de Russische revolutie een veilige terugkeer naar België onmogelijk maakte.

Bultheel liet zich voor zijn epische odyssee inspireren door de (tragische) levensverhalen van enkele prominente leden van het ACM. Protagonist Jean Mordant baseerde hij op meervoudig wereldkampioen worstelen Constant Le Marin. En voor Mordants jonge neef Guido vond hij inspiratie bij Julien Lahaut, die later voorzitter werd van de Kommunistische Partij van België en in 1950 werd vermoord .

Gehuld in bodysuits met tientallen reflecterende markers erop, die later in de computer omgevormd werden tot driedimensionale figuren, gaven de acteurs in de studio het verhaal vorm. Een storyboard was er niet: Bultheel liet zich bewust leiden door zijn cast. Het resulteert in een aangenaam verwarrende film, waarin de zeer realistische dialogen schuren met de verouderde computeranimaties, die teruggrijpen naar computergames uit het begin van de 21ste eeuw.

Stilistisch en technisch valt er echter ook het nodige op Cafard aan te merken. De hoekige, kale tekenstijl leent zich perfect voor prachtige stadsbeelden van onder andere Parijs en Sint-Petersburg, maar de menselijke figuren komen minder gelukkig uit de verf. Zo ogen hun bewegingen nogal knullig. En in de gezichten wisten Bultheel en zijn kleine crew vrijwel geen enkele emotie te verwerken.

Narratief is Cafard ook bepaald niet foutloos. Het melodrama is wel erg sterk aangezet — Jean Mordant weent de halve film om zijn dochter Mimi, die verkracht is door Duitse soldaten — en te gemakkelijk wordt er van de ene naar de andere episode gesprongen.

Vanuit financieel oogpunt zijn veel van de imperfecties wel te verklaren. Waardoor Cafard al met al toch een indrukwekkende prestatie is, die hopelijk de nodige Vlaamse en Nederlandse animatietalenten zal inspireren.