Hoezeer de Amerikaanse regisseur James Gray (1969) in Frankrijk wordt gewaardeerd, blijkt wel uit het feit dat zijn vier laatste films – achtereenvolgens The Yards, We Own the Night, Two Lovers en The Immigrant – allemaal in Cannes in competitie hebben gedraaid. Geen geringe eer voor een filmmaker die in eigen land alleen bij een heel select publiek bekend is.

En dat terwijl Gray, kleinzoon van Russische immigranten, zulke typisch Amerikaanse verhalen vertelt. Over ploeterende personages, die wanhopig proberen zichzelf te verbeteren. Hij regisseerde tot dusver vijf films en alle vijf spelen ze zich af in New York. Ook The Immigrant weer.

Hoewel de regisseur in interviews heeft gezegd dat dit zijn meest persoonlijke film is, is het ook zijn eerste film die niet vanuit het perspectief van een man wordt verteld.

In dit bedachtzame, soms kabbelende drama volgen we de Poolse Ewa (gespeeld door Française Marion Cotillard) die in 1921 met haar zuster naar Amerika komt. Als haar zuster niet wordt toegelaten omdat ze tbc heeft en in quarantaine moet, dreigt ook Ewa niet verder te komen dan Ellis Island. Maar dankzij de handige Bruno ( Gray-favoriet Joaquin Phoenix) weet ze toch illegaal de Nieuwe Wereld te bereiken.

Al snel blijkt dat Bruno's hulp een hoge prijs heeft. Ewa moet – om haar ' schuld' af te betalen – dansen in zijn burleske theatershow als Lady Liberty ( hoe ironisch), en later ook voor hem de hoer spelen.

Die droefgeestige plot is al niet erg Amerikaans, ook Gray's filmstijl past meer bij de Europese cinema dan bij die uit Hollywood. Hij kiest voor een trage opbouw, lange takes, en laat de camera graag dwalen over de gezichten van zijn personages. Gelukkig kan het gezicht van Cotillard wel wat hebben. Ook na de zoveelste close-up blijft ze nog een boeiende binnenwereld suggereren.

Dat geldt minder voor de manische Phoenix, die voor de vierde keer met Gray samenwerkte en als geen ander 'innerlijke verscheurdheid' kan spelen. Dat hij ook veel meer aankan bewees hij onlangs nog in Spike Jonze's Her, maar in The Immigrant krijgen we vooral weer de gekwelde ziel te zien.

En toch weet zijn gedoemde Bruno uiteindelijk te ontroeren. Wanneer de film in het slotdeel, na vele omzwervingen, naar een tragisch hoogtepunt toewerkt. Op zulke momenten bewijst Gray dat hij een begenadigd verhalenverteller is. Het is alleen de vraag hoeveel mensen dat einde zullen halen.

Meer over The Immigrant