Nog voor de Nederlandse verfilming van Herman Kochs bestseller Het diner de bioscoop bereikte, werd er al een Hollywoodversie aangekondigd: The Dinner, onder regie van actrice Cate Blanchett. Geen wonder. Het diner is de meest vertaalde Nederlandse roman ooit, haalde de toptien van de New York Times Bestseller List en heeft een lekker puntige 'pitch'.

Die gaat zo: twee stellen komen samen in een chique restaurant om een misdaad te bespreken die hun zonen hebben gepleegd. Terwijl de avond vordert, worden steeds meer geheimen onthuld en loopt de spanning steeds hoger op.

Vier acteurs, één ruimte, veel dialoog, een helder dilemma en een onvermijdelijk explosieve climax: perfect filmmateriaal, zou je denken. Maar dat valt bij nader inzien tegen. De kracht van het boek ligt namelijk in het ingenieuze vertelperspectief. Het beeld dat je als lezer krijgt van verteller Paul, en van diens tafelgenoten (echtgenote Claire, broer/premierkandidaat Serge en schoonzus Babette) wordt steeds gekanteld. Door goed gedoseerde onthullingen en flashbacks wordt steeds meer twijfel gecreëerd over de betrouwbaarheid en geestelijke gezondheid van de verteller.

Hoe verfilm je zoiets? Regisseur/scenarist Menno Meyjes, schrijver van diverse Spielberg-films en nu voor het eerst actief in zijn moedertaal, koos voor een klassieke aanpak: met veel voice-overs. Dat is wel begrijpelijk, want Koch heeft zijn boek gelardeerd met allerlei puntige oneliners. Maar daarmee heb je dat subjectieve perspectief nog niet te pakken. In tegenstelling tot het boek, komt Paul in de film van meet af aan gevaarlijk labiel en onsympathiek over. En voor wie nog enige twijfel had over het verloop van het verhaal, verklapt de omineuze muziek steeds dat de boel elk moment uit de hand kan gaan lopen.

Jammer. Doordat het moeilijk meeleven is met de personages, maken de wendingen in het verhaal ook niet veel indruk. Het zal allemaal wel, maar wat motiveert deze mensen precies, waarom maken ze van die extreme keuzes? Alles blijft op afstand, ook de vele actuele thema's die worden aangestipt – opvoeddilemma's, internetcultuur, doorgeslagen vrijheid, politieke hypocrisie. Wat wordt er nu precies gecommuniceerd over al die onderwerpen?

Het diner komt over als een film waarin te weinig uitgesproken keuzes zijn gemaakt. Mogelijk hebben de makers te veel rekening willen houden met de hoge verwachtingen die rond zo'n bestseller bestaan.

Wie in ieder geval geen blaam treft, zijn de hoofdrolspelers. Dat Paul ondanks de genoemde kanttekeningen toch menselijk blijft, is vooral te danken aan het subtiele spel van Jacob Derwig. Om hem, en zijn uitstekende tegenspelers Thekla Reuten (als Claire), Daan Schuurmans (Serge) en Kim van Kooten (Babette), is de film toch wel het aanbevelen waard.

En om straks te kunnen vergelijken met de Hollywoodversie natuurlijk.