In het kader van de honderdste Tour de France, en in het bijzonder de beklimming van de mythische Mont Ventoux op zondag 14 juli, verschijnt de documentaire De koning van de Mont Ventoux in de bioscoop.

De opzet: een virtuele race tussen vijf voormalige winnaars – Juan Manuel Gárate (2009), Richard Virenque (2002), Marco Pantani (2000), Jean-François Bernard (1987) en Eddy Merckx (1970) – met nieuw commentaar van Maarten Ducrot en Michel Wuyts.

Een beter decor dan de fotogenieke Mont Ventoux, die als een kale, witte reus boven de lavendelvelden van de Provence uittorent, is voor zo'n denkbeeldige wedstrijd moeilijk denkbaar. Prachtig zijn bijvoorbeeld de zwart-wit beelden van de stoempende Merckx, moederziel alleen fietsend door het onheilspellende maanlandschap van de laatste kilometers, waar de wind steevast alle renners teistert. En toch neemt hij zijn pet af bij het monument van Tommy Simpson, de Britse wielrenner die door een vermoedelijke cocktail van alcohol en amfetamine in 1967 op de flanken van de Ventoux van zijn fiets gleed, en nooit meer opstond.

Jammer genoeg is het een van de weinige, verstilde anekdotes in een verder luidruchtige, hypernerveuze documentaire. De race, daar gaat het om, en dus wisselen de wedstrijdbeelden zich in razend tempo af, terwijl de tijdverschillen tussen de vijf kampioenen in beeld verschijnen.

Dat de vergelijking tussen de wielrenners eigenlijk kant noch wal slaat beseffen de makers ook wel, met Bernard acterend in een korte tijdrit, en Gárate en Virenque in een ontsnapping die vooral uit mindere goden bestond. Maar dit waren nu eenmaal de enige vijf winnaars die een identieke route vanaf de voet van de berg volgden. Echt spannend wordt het dan ook nooit, al is het verrassend om te zien dat de oudere generatie niet voor de jongere hoeft onder te doen.

Bij vlagen vermakelijk zijn de interviews met de coureurs zelf, vooral de in Frankrijk nog steeds zeer geliefde Virenque, die zich met zijn enorme ego en arrogantie weer eens onsterfelijk belachelijk maakt. Onbegrijpelijk is het echter dat Merckx, de grootste wielrenner aller tijden, blijkbaar door de Belgische producenten niet kon worden overgehaald om aan de film mee te werken.

Maar wat vooral ontbreekt is aandacht voor de kleine en grote verhalen die aan de Mont Ventoux kleven, in beeld gebracht met een romantische blik die bijvoorbeeld de wonderschone televisiedocumentaires van de NOS (Andere Tijden Sport) en Canvas kenmerkt.

Om met de woorden van wielercommentator Michel Wuyts te spreken, tijdens de live-uitzending van 2009: De Mont Ventoux heeft een muis gebaard.