Op 17 november 2003 werd de 16-jarige vwo-scholiere Maja Bradaric gewurgd en daarna in brand gestoken. Haar lichaam werd later gevonden door een wandelaar in de uiterwaarden bij Bemmel. Al vrij snel bleek dat de daders uit haar directe omgeving kwamen: het waren haar vrienden Goran M. (18), Goran P. (16) en Ferdi Ö (18).
De gebeurtenis schokte Nederland. Premier Balkenende noemde de moord ‘het dieptepunt van het jaar’. Iedereen wilde weten wat de jongens bezield had om hun vriendin in koelen bloede te doden. Goran M. bleek de hoofddader te zijn. Hij kwam met het idee om Maja ‘af te maken’ nadat zij hem een beledigend sms’je had gestuurd. Tijdens een psychologisch onderzoek constateerde men bij hem een ernstige psychische stoornis. Hij werd veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf en tbs. Ferdi, die hielp bij de moord, kreeg elf jaar cel en de jongere Goran kreeg vijf jaar, omdat hij erbij was en niet ingreep.
Goran
M. verklaarde in het politieverhoor dat hij beelden uit zijn geboortestad Tuzla
voor zich zag toen hij Maja’s keel dichtkneep. De dood van Maja beheerste de
kranten, er is een boek over geschreven en een toneelstuk over gemaakt. Toch is
er, behalve het vermoedelijke oorlogstrauma en de verknipte geest van Goran M.,
nog steeds geen bevredigend motief voor de moord aan te wijzen.
Op
het IDFA vorig jaar ging de documentaire Sweety van Menna Laura Meijer in
première. De prijswinnende documentairemaakster wist het vertrouwen te winnen
van Maja’s vriendengroep en probeert de achtergronden van de gebeurtenis te
duiden.
Maja en haar vrienden waren echte pubers, leren we. Maja had een grote mond en loog weleens tegen haar ouders over waar ze uithing. Ze zag Goran als een broer uit haar thuisland. Maar haar oude vrienden wezen op zijn agressieve en solistische gedrag. Maja’s beste vriendin Nina was destijds veertien en had verkering met Goran. Zij kreeg vier maanden voorwaardelijk omdat zij volgens de rechter de moord zag aankomen en niets deed om het drama te voorkomen. Zij werd ook binnen de vriendengroep als ‘verraadster’ aangewezen. ‘ Het ging toen niet zo goed met mij,’ verklaart ze. In het leven van de vriendengroep speelden geweld, seks en machtsspelletjes een grote rol. Vijf jaar na dato zien de betrokkenen de scheve verhoudingen wel. ‘Maar achteraf is toch alles anders,’ zegt een van de vriendinnen.
Sweety is opnieuw een bewijs
van Meijers kwaliteiten als fi lmmaker. Tussen de openhartige interviews
monteerde ze beklemmende sfeerbeelden, stukken homevideo en een gedramatiseerde
reconstructie van Maja’s laatste avond. Ook horen we fragmenten uit de
politieverklaringen van de daders. Ze weet de onheilspellende sfeer vast te
houden, maar zonder dat het lijkt of we naar een afl evering van Peter R. de
Vries aan het kijken zijn. Waarom Maja dood moest, zal altijd wel een raadsel
blijven. Maar dankzij Sweety begrijpen we nu iets meer van de omstandigheden
rond de afschuwelijke gebeurtenis.